Αρχαία Ελεύθερνα (Μέρος Α). Μια καθηλωτική ξενάγηση από τον Ν. Σταμπολίδη στη νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας και τα μυστικά χιλιάδων ετών που κρύβει στα σπλάχνα της
Νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας: Εκεί στα αποτεφρωτήρια, τα Ηρώα, τα πιθάρια και τις κρύπτες, ξεπηδά μέσα από το τελετουργικό της ταφής πολεμιστών, ηρώων, πριγκιπισσών και ιερειών ο πολιτισμός και η φιλοσοφία του αρχαίου κόσμου που συνδέεται με μια πόλη που βρίσκεται στην καρδιά της Κρήτης, την αρχαία Ελεύθερνα.
Είναι ο αρχαιολόγος που επί 30 χρόνια ανέσκαπτε συστηματικά μια περιοχή για την οποία το 1928 ο H. Payne είχε πει ότι «δεν δικαιολογεί ανασκαφικό ενδιαφέρον». Κι όμως, το πείσμα και οι κόποι του Νίκου Σταμπολίδη οδηγούν τρεις δεκαετίες μετά στα εγκαίνια του Μουσείου Αρχαίας Ελεύθερνας που ανοίγει τις πύλες του.
Σ’ αυτό παρελαύνουν αμέτρητα χρόνια ιστορίας (από το 3.000 π. Χ. μέχρι το 14 μ.Χ.) με έμφαση την πρώιμη εποχή του Σιδήρου που συνδέεται άμεσα με τον ΄Ομηρο και την αυγή του ελληνικού πολιτισμού.
Η τιμητική καύση, η «απλή» ταφή, τα κτερίσματα που έπαιρναν μαζί τους οι νεκροί, ο τρόπος και το τελετουργικό του αποχαιρετισμού, όλα όσα ανακάλυπτε η σκαπάνη στο πέρασμα των χρόνων γίνονται ένα απολαυστικό αφήγημα στα χείλη του Νίκου Σταμπολίδη.
Από τότε σχεδόν που ξεκίνησε η ανασκαφή στην αρχαία Ελεύθερνα «στο φως ερχόντουσαν ευρήματα σκάβοντας μόλις λίγους πόντους κάτω από τη γη», μας λέει ο Νίκος Σταμπολίδης ξεναγώντας μας στη νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας αλλά και στη θέση Κατσίβελο. Μαθαίνουμε, μεταξύ άλλων, ότι η τελετουργική καύση ανήκε – τιμής ένεκεν – στους αριστοκράτες πολεμιστές, ενώ, σύμφωνα με τις ανακαλύψεις που έγιναν, μόνες που δικαιούνταν τέτοιο τελετουργικό ήταν αριστοκράτισσες γυναίκες που πέθαιναν στη γέννα «καθ’ ότι οι πόνοι του τοκετού ισοδυναμούν με τους πόνους του πολεμιστή».
Τα εγκαίνια του Μουσείου αρχαίας Ελεύθερνας που φιλοξενεί τα ευρήματα από τις ανασκαφές αυτές έχουν προγραμματιστεί για τις 19 Ιουνίου.
www.thetoc.gr