1935: Ο πρώτος θίασος στη Μεσαρά

Τα χρόνια της προόδου στη Γαλιά

Από μια σπουδαία μαρτυρία του Μύρωνα Μαραγκάκη η Μαραγκομύρο, μια σπουδαία προσωπικότητα που τιμά ιδιαίτερα το χωριό μας τη Γαλιά, πληροφορούμαστε τα παρακάτω:
Τη δεκαετία του 1930 – ‘40, έβρισκε τη Γαλιά, ένα ιδιαίτερα προοδευτικό για την εποχή χωριό της Μεσαράς, να τη διοικούν αλλά προπάντων να τη διασκεδάζουν σπουδαίοι άνθρωποι, προοδευτικοί, και ιδιαίτερα χαρισματικοί, όπως ο Λευτέρης Μανασάκης ή «Γαλιανός», ο Μανώλης Νικολούδης, ο μετέπειτα Αντ/χης, που εδόθη προς τιμήν του, και το όνομά του στρατοπέδου στις Μοίρες. Ακόμα σε αυτούς που έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην πολιτιστική αναβάθμιση του χωριού, ήταν και ο Γεώργιος Χουστουλάκης του Εμμ. πριν χειροτονηθεί παπάς. Στη παρέα τους ήταν και ο Γιώργης Μανασάκης, ο μεγαλύτερος γιός του παπά Γιάννη, πριν τον σκοτώσουν στην Αθήνα κάποιοι πολιτικοί αντίπαλοι του, και πολλοί άλλοι.
Για την ιστορία αναφέρουμε πως όταν έγινε υποχρεωτική από τον Μεταξά η σύσταση της ΕΟΝ( Εθνική Οργάνωση Νεολαίας), γνωστή και σαν «Νεολαία Μεταξά», από την κεντρική οργάνωση Ηρακλείου εδόθη εντολή σε κάποιον Μπαλασκάκη από τους Αγίους Δέκα, να βοηθήσει να συσταθούν οργανώσεις της ΕΟΝ Μεταξά, σε όλα τα χωριά της Μεσαράς. Πήγε λοιπόν σε όλα τα χωριά, και φυσικά και στη Γαλιά. Ο Μπαλασκάκης έφερε μαζί του κούτες με τις ολοκαίνουργες στολές της οργάνωσης, και κάλεσε τη νεολαία κάθε χωριού, όποιος νέος ή νέα ήθελε, να πάει να παραλάβει τη στολή, και να ντυθεί «εντελώς δωρεάν».
Στη Γαλιά πήγαν καμιά δεκαπενταριά άτομα και πήραν στολές, τις φόρεσαν μια δυο φορές, αλλά κατά προτροπή των γονιών τους δεν τις ξαναφόρεσαν! Έτσι η Νεολαία Μεταξά δεν καρποφόρησε ούτε στη Γαλιά, αλλά και πουθενά αλλού στη Κρήτη!
Όταν ήρθαν οι Γερμανοί, ο Μπαλασάκης έγινε κουκουλοφόρος και καταδότης των πατριωτών στους Γερμανούς, αλλά και σαν οργανωτής της «Μεταξικής Νεολαίας» είχε παταγώδη αποτυχία!
Τα αναφέρουμε αυτά, γιατί κάποιοι ισχυρίστηκαν πως για τα βήματα προόδου της νεολαίας Γαλιάς, ευθυνόταν η δράση της Νεολαία Μεταξά, και αυτό ήταν φυσικά μεγάλο ψέμα! Εξάλλου, αυτό το μαρτυρά η παρακάτω μαντινάδα, που κυκλοφόρησε τότε στη Κρήτη, και φανέρωνε πόσο απέχθεια είχαν οι Κρητικοί προς τον Μεταξά. Την μαντινάδα την έβγαλε κάποιος που είχε μύλο, σε ένα χωριό κοντά στη Σητεία:
«Μια μαντινάδα θα σας πω, μα του δικού μου γούστου,
να χ…σω εγώ τον Μεταξά, και τη 4η Αυγούστου»!
Αυτό έγινε γιατί ο Μεταξάς παρουσιάστηκε αρχικά με δημοκρατικό πρόσωπο, αλλά δεν άργησε να εμφανιστούν οι δικτατορικές του διαθέσεις. Έτσι αμέσως διέλυσαν και οι απανταχού «Μεταξικές Νεολαίες»!

Εκείνα τα χρόνια, αρχές της δεκαετίας του ’30, η Γαλιά, έκανε πράγματι τεράστια άλματα προόδου, τουλάχιστον στον πολιτισμό.
Το ίδιο το χωριό μέσω των προέδρων και προεστών, κατάφερε και έφερε νερό σε κεντρική θέση του χωριού από Λιδιανά, μια περιοχή που ονομάστηκε αργότερα «Κουμπές», από τα τρία βαθειά φρεάτια που είχαν ανοιχτεί, και είχαν «κουμπελπίδικο σχήμα», δηλαδή καμπυλωτό, σε σχήμα ημισφαιρίου. (τουρκική kubbe = θόλος –τρούλος). Πήγαν βρύσες τουλάχιστον σε δέκα γειτονιές με γούρνες. Τότε έφτιαξαν οι χωριανοί και τα δημόσια πλυντήρια στη Κουτσουνάρα με έντεκα γούρνες, και με σκαλιστό το πέτρινο κουτσουνάρι. Έφεραν μαστόρους από τη Κάρπαθο, και έφτιαξαν δυο σπουδαίες κρήνες με δυνατότητα αποθήκευσης νερού, και με πολλές γούρνες να ποτίζουν τα ζώα, μια ήταν η κρήνη στα Καπελονιανά και άλλη μια στο Μονόχωρο τη γνωστή Μπιστολόβρυση. Περίπου εκείνα τα χρόνια έφτιαξαν και το καινούριο Δημοτικό Γαλιάς, που φιλοξενούσε τουλάχιστον 180 παιδιά, μια και το παλιό ήταν πολύ μικρό μιας αίθουσας στον παλιό τούρκικο μαχαλά. Επίσης, μια και ήταν μονιασμένο το χωριό, κατάφερε σύσσωμο να κινηθεί προς τα Υπουργεία Γεωργίας και Εθνικής Άμυνας, και διεκδίκησαν τα μοναστηριακά κτήματα, και περιήλθαν στα χέρια εκείνων που πολέμησαν σε διάφορους αγώνες.
Ήταν η εποχή λοιπόν που στο χωριό Γαλιά, αν και οι πιο πολλοί ήταν αγράμματοι, κυρίως του Δημοτικού, και κάποιοι ούτε το Δημοτικό είχαν βγάλει. Όλοι λοιπόν διψούσαν για μάθηση!

Το θέατρο λοιπόν ήταν ένας εύκολος τρόπος μάθησης αλλά παράλληλα ψυχαγωγία και διασκέδαση! Το θέατρο το θεωρούσαν σαν «δεύτερο σχολειό», γιατί ο κόσμος καθόταν ξανά στα θρανία του Δημοτικού σχολείου, και διψούσε να παρακολουθήσει μια θεατρική παράσταση! Ακόμα και ο Μανώλης Νικολούδης ο μετέπειτα Συνταγματάρχης, πού δόθηκε προς τιμήν του και το όνομα του στρατοπέδου, ήταν στα νιάτα του, ιδιαίτερα χαρισματικός και άριστος διασκεδαστής. Ο Μανώλης έπαιζε πολλές φορές κουκλοθέατρο για τα μικρά παιδιά, βάζοντας μικρές πάνινες κούκλες στα δάχτυλα του, και καλούσε τα παιδιά του χωριού, και τους έπαιζε μικρά αστεία σκετσάκια δικιάς του έμπνευσης, που κατάφερνε και έκανε όλα τα παιδιά να σκάνε στα γέλια!
Μπορεί να ήταν πολλά τα άλματα προόδου εκείνα τα χρόνια που έκανε το χωριό, αλλά σήμερα θα μας απασχολήσει κυρίως το θέμα των πολιτιστικών δραστηριοτήτων της θεατρικής ομάδας του Γιώργη Χουστουλάκη και Γιώργη Μανασάκη. (Φώτο: Από αριστερά ο Μανασάκης Γιώργης, και δεξιά ο Χουστουλάκης Γιώργης. Φυσικά στη μέση η Μεταξική νεολαία, τη μέρα που πρωτοντύθηκαν, γιατί ο Μπαλασκάκης έφερε μαζί του και φωτογράφο από το Ηράκλειο, ώστε να υπάρχει μια φώτο σαν ανάμνηση).

Το θεατρικό δράμα «Το Αρκάδι», και ο πρώτος θίασος στη Μεσαρά!
—————————————————————————-

Ο πρώτος θίασος στη Γαλιά, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή Μεσαράς, είχε συσταθεί πριν την εποχή της σύστασης της ΕΟΝ, και από ότι λέει η ζωντανή μαρτυρία του Μαραγκομύρο, δηλαδή πριν το 1935, χωρίς να γνωρίζουμε την ακριβή ημερομηνία. Για να συσταθεί ο θίασος πρωτοστάτησαν δυο βασικοί διοοργανωτές, ο Χουστουλάκης Γεώργιος, ο μετέπειτα εφημέριος Γαλιάς, και ο Γιώργης Μανασάκης, ο μεγαλύτερος γιός του παπά Γιάννη.
Με τον Γιώργη Χουστουλάκη λοιπόν, σε συνεργασία με τον αδερφό του Λευτέρη, τον Γιώργη Μανασάκη, τον γιο του παπά Γιάννη, κατάφεραν τελικά να φτιάξουν την «πρώτη θεατρική ομάδα στη Μεσαρά, που έπαιξε σε διάφορα χωριά», δηλαδή «Τον πρώτο θεατρικό θίασο» της περιοχής, που από ότι πιστεύουμε ήταν και όλης της Μεσαράς !
Αυτοί οι δύο Γιώργηδες, ήταν φίλοι και συνομήλικοι, και αγαπούσαν οι ίδιοι το θέατρο, οπότε δεν άργησαν να πάρουν και όσα άλλα άτομα χρειάστηκαν, για να στελεχωθεί το έργο «Το Αρκάδι».
Το θέμα αυτό διάλεξαν για το πρώτο τους έργο, που ήταν ένα ιστορικό δράμα, εμπνευσμένο από την ανατίναξη του Αρκαδίου! Μετά την ανατίναξη του Αρκαδίου στις 8 Νοεμβρίου 1966, γράφτηκαν πολλά δράματα με θέμα «Το Αρκάδι», και έτσι δεν γνωρίζουμε ποιανού ποιητή το ποίημα ανέβασαν.
Αφού τέλειωσε η οργάνωση του έργου, των ηθοποιών, βρέθηκαν τα κατάλληλα κουστούμια, ρούχα και σκηνικά, ολοκληρώθηκαν και οι πρόβες, τελικά έδωσαν την πρώτη παράσταση στο παλιό δημοτικό της Γαλιάς, πριν το 1935!
Ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακή η απήχηση του θεατρόφιλου κοινού, παρόλο που τα σκηνικά ήταν πολύ απλά, λίγα ξύλα δοκάρια για το σκελετό της σκηνής, κάποιες πατανίες να κρέμονται όρθιες, για να δημιουργηθεί χώρος μια τυπικής σκηνής.
Στο έργο συμμετείχε και η αδερφή του Λευτέρη η Χαρίκλεια, ο φίλος του Λευτέρη ο Κουτσόκωστας, και άλλοι. Το δραματικό κλίμα δεν άργησε να φανεί, και σιγά – σιγά άρχιζαν να δακρύζουν ένας – ένας οι θεατές με την απόδοση του ποιήματος!

«Τρόχαλος έγινε ο ναός, κι εσείστη ο Ψηλορείτης
κι αντιλαλούνε τα βουνά, απ’ άκρη σ΄άκρη η Κρήτη!»

Οι ερμηνευτές έδωσαν και τη ψυχή τους στο έργο, αν και δεν ήταν μόνο εντυπωσιακή η ερμηνεία τους, αλλά εξίσου εντυπωσιακό ήταν και το τέλος του έργου!

«Ηγούμενε ευλόγα!
Κι είπε ο Θεός ευλογητός
και άναψε η φλόγα»!

Με τα τελευταία λόγια του Ηγούμενου, έγινε και κάτι αναπάντεχο για τους θεατές του έργου. Εκείνο τον καιρό, ο Δημήτριος Φανουράκης, η Κανόνης, είχε φέρει από το σπίτι του για τις ανάγκες του έργου, και ένα παλιό κανονάκι! Από ότι λέγεται, το κανονάκι αυτό, το είχε πάρει ο πατέρας του ο Μιχελής, από τους Τούρκους!
Το κανονάκι αυτό, το είχαν για το τέλος της παράστασης! Το είχαν στήσει πιο πέρα από την αυλή του σχολείου, όπου υπήρχε τότε μια ελιά. Σε αυτή την ελιά στη ρίζα της το έδεσαν καλά για να είναι στερεωμένο και ακίνητο, για λόγους ασφαλείας. Εκεί αφού τοποθέτησαν το κανονάκι, έβαλαν μπαρούτι την κάνη, και μετά αντί οβίδα που θα ήταν επικίνδυνη το γέμισαν μέσα με πανιά!

Με την Καρδιά στον τόπο τζη, μα την Ψυχή στ’ αδόδια,
τ’ αμάθια σε ονειρόπαρμα, ψηλά, αναντρανιστά,
διάχνει ο Γιαμπούς κατά βουλή, που δε γατέχει εμπόδια:
– Γή Ένωση γή Θάνατον. – Ούλοι μαζύ! – Φωθιά!
Σε μια τρύπα που είχε πίσω το κανονάκι , πέρασαν ένα φιτίλι, και στο τέλος της παράστασης, και όταν παίχτηκαν τα τελευταία λόγια του Ηγούμενου, και μετά το «Ούλοι μαζί φωθιά», κάποιος «κεντούσε το φιτίλι» του κανονιού, και εκείνο εκπυρσοκροτούσε!
Ο κόσμος ενθουσιασμένος ανατρίχιαζε από τη ζωντάνια του έργου, επευφημούσε τους ηθοποιούς , και χειροκροτούσε, αφού το έργο σχεδόν το ζούσε! Το έργο ήταν τόσο εντυπωσιακό με το παίξιμο, και στο τέλος πήγαιναν όλοι στο σπίτι τους καταενθουσιασμένοι, αλλά και μπαρουτοκαπνισμένοι! Ο δε Δημήτρης, Φανουράκης που είχε φέρει το κανόνι, έκτοτε το παρατσούκλι του για όλη τη ζωή του πλέον, ήταν ο Δημήτρης ο «Κανόνης»!
Πρέπει να αναφέρουμε βέβαια πως μετά και τον κανονιοβολισμό, ο Λευτέρης Μανασάκης ο Γαλιανός, έπαιρνε τη λύρα του, και με ένα σάλτο ανέβαινε επάνω στη σκηνή με κάποιο πασαδόρο, και έπαιζε λύρα! Στη σκηνή ανέβαινε και ο νεαρός τότε Γιώργης Χουστουλάκης όπου έπαιζε βιολί, και συνόδευε τον Λευτέρη! Για το τέλος της παράστασης, ανέβαινε όλος ο θίασος στη σκηνή και χόρευαν όλοι μαζί μερικούς χορούς, και εκεί έληγε η παράσταση!
Είχαν όμως νωρίτερα ειδοποιήσει όλα τα γύρω χωριά ότι θα παιχτεί παράσταση στη Γαλιά, και έτσι πολλοί από τα γύρω χωριά, ήρθαν να παρακολουθήσουν το έργο, από Φανερωμένη, Τυμπάκι, Βώρους, Πόμπια, Μοίρες κλπ. Στο τέλος της παράστασης αφού άρεσε κα σε όλους το έργο, παρήγγειλαν στους διοργανωτές, να πάνε να το παίξουν και στα χωριά τα δικά τους!
Έτσι καλεσμένοι πλέον πήγαιναν και στα άλλα χωριά της Μεσαράς ως θίασος πλέον, και ανέβαζαν το ίδιο έργο! Φόρτωναν λοιπόν στα μουλάρια τα σκηνικά, που στην ουσία κάποια λίγα ξύλινα δοκάρια, πατανίες, τα κουστούμια, και φυσικά και το …κανονάκι, και πήγαιναν όπου τους καλούσαν!
Χρηματική αμοιβή δεν υπήρξε στο τέλος της κάθε παράστασης, αλλά ούτε και επεδίωξαν ποτέ οι οργανωτές να ζητήσουν χρήματα, απλά μετά την παράσταση οι πρόεδροι και οι χωριανοί όπου πήγαιναν να παίξουν, τους έκαναν ένα πλούσιο τραπέζι, και ο Λευτέρης πάλι στο τέλος ανέβαινε στη σκηνή και έπαιζε λύρα, και ο Γιώργης βιολί!
Δεν ήταν μονάχα το έργο «Αρκάδι» που ανέβηκε από τον ίδιο θίασο, απλά αυτό ήταν το πρώτο τους έργο!

Ακολούθησαν και άλλα θεατρικά έργα στο Γαλιανό θεατρικό «σανίδι»!
—————————————————————————

Έκτοτε γυρίστηκαν και άλλα έργα, που παίχτηκαν και αυτά και σε άλλα χωριά, αλλά δεν έχουμε πληροφορίες , παρά μονάχα για ένα σπουδαίο έργο, που λεγόταν «Η Γκόλφω», του Σπυρίδωνα Περεσιάδη, (1893), που άφησε και αυτό εποχή!
Η ίδια θεατρική ομάδα, ανέβασε αργότερα και το έργο αυτό, με πάλι τον Γιώργη Χουστουλάκη να έχει την ευθύνη και την επιμέλεια για τη σκηνοθεσία, και τα κουστούμια, που ήταν καταπληκτικά για την εποχή, βάση μαρτυρίας, που μας τη θύμισε ο Εφημέριος Ηρακλείου, Γιάννης Βεϊσάκης του Δράκου.
Οι Γαλιανοί, Δράκος Βεϊσάκης έκανε το Ζήση, (πατέρα της Γκόλφω), η Κυριακιώ του Αδάμ, έκανε τη Γκόλφω, τον Τάσο έκανε ο Διονύσης Νικολούδης. Στο ίδιο έργο έπαιζαν επίσης, ο Μιχάλης Χουστουλάκης ή Μιχαήλος, ο Ντουιντογιάννης, και λύρα στο τέλος έπαιξε ο Ανδρέας Νικολούδης.
Αξιοσημείωτο να αναφερθεί, είναι που οι νεολαίοι του έργου «Γκόλφω», αγόρια και κορίτσια, ήταν τόσο γοητευτικοί με τις στολές τους, που ο ένας μετά τον άλλο παντρευόταν με άτομα του θιάσου! Μέσα σε ένα χρόνο, είχαν παντρευτεί σχεδόν όλοι από τη θεατρική ομάδα! Και αυτό το έργο παίχτηκε και εκτός χωριού!

Η δράση της συγκεκριμένης ομάδας ήταν τόση, που ο Γιώργης Χουστουλάκης, ανέβασε στο σανίδι μέχρι και καραγκιόζη! Πράγματι ανέβασε το έργο «Ο Κραγκιόζης Κουρέας,» και μετά το έργο, ο Γιώργης Χουστουλάκης έκανε ο ίδιος πράγματι τον Κουρέα, για βιοποριστικούς λόγους, πριν χειροτονηθεί παπάς.

Θεατρικά έργα ανέβαιναν μελλοντικά αρκετά με τη βοήθεια πλέον και των δασκάλων, που πρώτοι πήραν το μήνυμα, μαζί με τους εκάστοτε Μορφωτικούς Συλλόγους της Γαλιάς, ο οποίος έδειξε μια απίστευτη δράση, όχι μονάχα στο θέατρο, αλλά σε πολλούς τομείς!
Οι δάσκαλοι Φραγκίσκος Πλατάκης , ο οποίος ήταν ιδιαίτερα δραστήριος δάσκαλος, μαζί με την εξίσου δραστήρια δασκάλα Αφροδίτη Ξεκαρδάκη, αλλά και τη βοήθεια του Αγροτικού Μορφωτικού Συλλόγου Γαλιάς, κατάφεραν να ανεβάσουν αρκετά θεατρικά έργα, όπως ήταν το 1962 –’63 το ιστορικό δράμα «Ο καπετάν Καζάνης». Το έργο ανέβηκε υπαίθρια, έξω από το σπίτι του Δημήτρη Χατζιδάκη, ή Μιντιροδημήτρη. Έπαιξε ο Μανώλης Σταθοράκης του Καψαλοστελιανού που έκανε τον Πασά. Ο Σαββάκης Κων/νος του Ευστρατίου, ο Φραγγιαδάκης Διονύσιος του Κων/νου. Η Ιφιγένεια Χουστουλάκη του Κων/νου και άλλοι. Συνεχίστηκαν και άλλες παραστάσεις, και το 1965 πάλι ο δάσκαλος Πλατάκης με το ιστορικό δράμα «Η Λενιώ η «Καινουργιοχωριάτισσα», και τη κωμωδία «Ο Ψευτογιατρός».
Πολύ καλά λοιπόν ο Φραγκίσκος Πλατάκης στον πρόλογο του στο δραματικό έργο «Η Λενιώ η Καινουργιοχωριάτισσα» μεταξύ των άλλων στην ομιλία του στο Γαλιανό κοινό που το παρακολουθούσε, ανέφερε τα εξής:
«Είναι μια αρχή για μελλοντικές ενέργειες, που θα μας επιτρέψουν να προσφέρωμε στον αγρότη τη χαρά που χαρίζει η αγνή ψυχαγωγία, ενώ θα μπορέσωμε να του διδάξωμε απλά και παραστατικά το αγαθό, το ωραίο και το ηθικό, έτσι που ο ίδιος να γίνει καλός»!
Πράγματι στις 22 του Μάη του 1965 που ανέβηκε το έργο, στις σημειώσεις του τότε ο κ. Πλατάκης γράφει:
«…Τα παιδιά το απέδωσαν πολύ καλά, και το έργο το παρακολούθησαν 800 θεατές, μεταξύ αυτών και ο Σ. Μητροπολίτης Τιμόθεος, και οι τοπικές αρχές των Μοιρών»
Ανά τακτά χρονικά διαστήματα το κοινό της Γαλιάς είχε την ευκαιρία να παρακολουθεί έργα που έπαιζαν τα νέα παιδιά του χωριού, όπως ήταν και μετέπειτα το θρησκευτικό δράμα, «Η θυσία του Αβραάμ» του Βιτσέντζου Κορνάρου, εποχής 1969, με ευθύνη του δασκάλου Φραγκίσκου Πλατάκη, με τη βοήθεια και των υπολοίπων δασκάλων, κ Κικής Μπριλάκη, Λάμπρου Κυπράκη.
Και αυτό το έργο γνώρισε τεράστια επιτυχία και φοβερή απήχηση από τον κόσμο, και παίχτηκε και αυτό και στις Μοίρες. Σπουδαία η ερμηνεία τότε του μικρότερου της παρέας Αχιλλέα Μανασάκη στο ρόλο του Ισαάκ, που κατάφερε και έκανε όλους να δακρύσουν από συγκίνηση με το καταπληκτικό παίξιμο του, που ακόμα μπορεί να ηχούν κάποια λόγια σε πολλούς:
«Τις είναι πά? Τις μου μιλεί, ας μ’ αφήσει…
…Κύρη μου, όπου μ’ έσπειρες, και πως δε με λυπάσαι?
Πλάστη μου, βοήθα μου! Μάνα μου και που να ‘σαι»!
Επίσης φοβερή και η ερμηνεία του Γιάννη Ζαχαριουδάκη στον ρόλο του Αβραάμ:
«Οφού τρομάρα με κρατεί, ζάλη μεγάλην έχω
κοιμούμενος ή ξυπνητός, αν είμαι δεν κατέχω»
Επίσης πολύ καλές οι ερμηνείες της Ανδρομάχης Μανασσάκη, στο ρόλο της Σάρας, της Αντωνίας Ξεκαρδάκη και Μαρία Μακριδάκη στο ρόλο των δυο υπηρετριών της . Επίσης των Γιάννη Χουστουλάκη και Γιάννη Βεϊσάκη στο ρόλο των δυο υπηρετών του Αβραάμ, και του Γιώργη Δαμιανάκη στο ρόλο του Άγγελου, και φυσικά όλων των παιδιών.
Πληροφορίες επίσης έχουμε ότι στο Δημοτικό σχολείο ανέβηκε και το έργο «Γιατρός με το στανιό» Πάλι από τον Πλατάκη και τον Α.Μ Σύλλογο Γαλιάς.

Η Γαλιά παρήγαγε κάποτε πολιτισμό
———————————————-

Τα παιδιά του Δημοτικού της Γαλιάς, και σήμερα ανεβάζουν θεατρικά έργα κατά παράδοση, και οι κάτοικοι του χωριού πηγαίνουν πάντα να τα παρακολουθήσουν. Φυσικά παρακολουθούσαν και παραστάσεις και από ξένους θιάσους που τυχόν ερχόταν στο χωριό. Το ίδιο συμβαίνει ακόμα και μέχρι σήμερα! Η αιτία που πήγαιναν οι Γαλιανοί και σε ξένους θιάσους που ερχόταν στο χωριό, ήταν φυσικά «ο πρώτος θίασος », που έτυχε να ήταν από τη Γαλιά και έριξε παντού στη Μεσαρά το σπόρο, και εκείνος φύτρωσε, αυτός ήταν η αιτία, να κάνει τους Γαλιανούς αλλά και όλους τους Μεσαρίτες να αγαπήσουν ιδιαίτερα το θέατρο!
Ίσως φταίει και η αρχή που έκαναν αυτά τα δυο νεαρά παιδιά τότε, ο Γιώργης Χουστουλάκης και ο Γιώργης Μανασάκης, ίσως οι εκάστοτε δραστήριοι δάσκαλοι, ίσως οι δραστήριοι σύλλογοι, αλλά ίσως οι χωριανοί που διψούσαν για θεατρικές παραστάσεις, αλλά πάντως έκτοτε το θεατρόφιλο κοινό της Γαλιάς, ήρθε τόσο κοντά με το θέατρο, που τελικά στη κυριολεξία το λάτρεψε! Η Γαλιά εκείνα τα χρόνια παρήγαγε πολιτισμό μέσω των συλλόγων του και των δασκάλων. Θα μπορούσαμε να πούμε ακράδαντα, πως ο πολιτισμός που παρήγαγε σε διάφορους τομείς, ήταν ο σπουδαιότερος ίσως σε ολόκληρη τη Κρήτης, που θα μπορούσε να παράγει ένα αγροτικό κεφαλοχώρι, όπως ήταν τότε η Γαλιά!

Κείμενο – φωτογραφίες: Γεώργιος Χουστουλάκης