Είναι πολλά τα έθιμα του Πάσχα στα χωριά της Μεσαράς, και μερικά απο αυτά είναι παράξενα, αλλα δυστυχώς πολλά έχουν χαθεί πλέον
Από τότε πού αρχίζει η Σαρακοστή, οι γυναίκες πάνε ένα εικόνισμα του σπιτιού στην εκκλησία για να λειτουργηθεί.
Θα μείνει το εικόνισμα αυτό όλη τη Σαρακοστή, και πίστευαν πως αν λειτουργηθεί, θα έχει πιο θαυματουργές ικανότητες.
Το έπερναν κατά την περιφορά των εικόνων στην δεύτερη Ανάσταση, η Κρανάσταση, το μεσημέρι της Κυριακής του Πάσχα, μετά την περιφορά των εικόνων σε μεγάλο κύκλο γύρω απο την εκκλησία.
Στο τέλος της θείας λειτουργίας, το εικόνισμα το έπαιρναν στο σπίτι τους.
Την Μ. Τετάρτη πήγαιναν στην εκκλησία και ο παπάς μύρωνε τον κόσμο με λάδι σταυρωτά στο μέτωπο, αλλα και στις παλάμες μπρος πίσω.
Επίσης οι παρευρισκόμενοι, έπαιρναν και εκείνοι με βαμβάκι λίγο λάδι και στο σπίτι εμύρωναν και εκείνοι με τον ίδιο τρόπο όσους τυχόν δεν πήγαν στην εκκλησία εκείνη την ημέρα απι την οικογένεια τους.
Την Μ. Πέμπτη, πήγαιναν το πρωί στην εκκλησία και έπιναν αγίασμα και κοινωνούσαν.
Την ημέρα αυτή, οι νοικοκυρές έβρισκαν αμπελόφυλλα και έφτιαχνα τα αγαπητά σε όλους ντολμαδάκια, μαζί με κολοκυθοκορφάδες.
Στη μέση ανάμεσα στους ντουλμάδες, έβαζαν και χοχλιούς.
Την Μ. Παρασκευή, μονοπαντίζανε οι γυναίκες και πήγαιναν στα ξωκλήσια και θύμιαζαν και άναβαν και τα καντήλια.
Πήγαιναν σε πολλα ξωκλήσια, ακόμα και σε κάποια που ανήκαν σε άλλα χωριά!
Το απόγευμα πήγαιναν και στους τάφους των δικών τους, τους καθάριζαν και άναβαν τα καντήλια, να μην τα βρει η Θεία Ανάσταση σβηστά.
Την Κυριακή του Πάσχα, η καμπάνα της εκκλησίας, δεν σταματούσε να χτυπά όλη μέρα, και όχι μονάχα το Πάσχα, αλλά και τη Δευτέρα του Πάσχα όλη μέρα!
Πραγματικά όλοι καταλάβαιναν πως ήταν το πραγματικό Πάσχα εκείνα τα χρόνια!
Πίστευαν πως όσο πιό πολύ χτυπούσαν την καμπάνα, τόσο πιο πολύ θα μεστώσουν τα σπαρμένα (σπαρτά) τους!
Όσοι δέ είχαν γελάδια, πάλι έπρεπε να χτυπούνε την καμπάνα για να “ξεφοινικώσουν τα κέρατα τω βουγιώ”, δηλαδή, να μεγαλώσουν.
Στή Κρανάσταση η τη λεγόμενη δεύτερη Ανάσταση, βγάζουν σε περιφορά όλες τις εικόνες της εκκλησίας σε μεγάλο κύκλο, όπου στο τέλος επιστρέφουν πάλι τις εικόνες στο ναό, και τότε πλέον λείεται κανονικά και η περίοδος της νηστείας.
Οταν έφθανε η μεγάλη στιγμή που ο παπάς λέει επι τέλους το Χριστός Ανέστη, οι περισσότερες γυναίκες έσκυβαν και έτριβαν τα τα νύχια τους στο πάτωμα η στο έδαφος,βαν ήταν έξω, για να μην κάμουν παρανυχίδες!
Οι παρανυχίδες τότε, ήταν μεγάλη πληγή για τις γυναίκες, γιατί τα όσπρια όλα τα έβγαζαν με τα χέρια!
Τα ρεβύθια, τις φακές, τον αρακά, τον ξεπάτωναν με τα χέρια τότε, τον έκαναν μικρά ματσάκια, και τον τοποθετούσαν κυκλικά.
Οι κύκλοι αυτοί, λεγόταν “τσουμαλιές”.
Σημειωτέον, ότι πολλές γυναίκες που είχαν παρανυχίδες τότε, έφτιαχναν γάντια από ανδρικές μάλλινες κάλτσες, που τις γάζωναν για να φτιάξουν τα δάχτυλα!
Μπορούμε να αναφέρουμε και σαν έθιμα την ώρα που το ψητό αρνί ήταν στο τραπέζι και τα εξής.
Απο το ψητό κεφαλάκι αν έδινες στον άλλο το μάτι να το φάει, ο άλλος συνήθως απέφευγε να το φάει, διότι αν το φάει, θα πεθάνει ο αδερφός του!
Τα παιδιά τότε, περίμεναν πώς και πώς, να πάρουν ο κοκαλάκι ο έχουν στα μπροστινά πόδια τα αρνιά, τον λεγόμενο βεζίρη!
Ο βεζίρης ήταν αγαπημένο παιγνίδι των παιδιών τότε!
Ο αφέντης έπαιρνε το τριγωνικό κόκκαλο της σπάλας, που οι ειδικοί, θα αναλύσουν από τη διαφανή όψη του, τα μελλούμενα του νοικοκύρη, πως θα πάει η υπόλοιπη χρονιά, πως θα πάει η υγεία του, τα πρόβατά του, και χίλια άλλα δυό!
Δεν ξέρουμε, αλλά για κάποιο λόγο, τις περισσότερες φορές, αυτά που έβλεπαν οι ειδικό, έβγαιναν στ αλήθεια!
Μιά ακόμα συνήθεια, ήταν να κοιμούνται την ημέρα της Λαμπρής, γιατί έλεγαν…
“Όποιος κοιμάται τη Λαμπρή, τον ύπνο τον αγοράζει, κι όποιος κοιμάται την επ αύριο, τον ύπνο τον -ε πουλεί”!
Με δυό λόγια, όποιος κοιμηθεί λίγες ώρες την ημέρα του Πάσχα, θα κοιμάται εύκολα όλο τον υπόλοιπο χρόνο.
Αντίθετα, όποιος δεν κοιμηθεί τότε, αλλά την επ’ αύριο, δεν θα χορταίνει ύπνο και θα δυσκολεύεται να κοιμηθεί!
Κείμενο φωτογραφίες Γεώργιος Χουστουλάκης
Ακολουθήστε το Cretanmagazine στο Google News και στο Facebook
