Γιάννης Δασκαλογιάννης: Ο πρωτεργάτης των κρητικών επαναστάσεων κατά του τουρκικού ζυγού

Στις 17 Ιουνίου του 1771 οι Τούρκοι κρέμασαν, έγδαραν και θανάτωσαν στον Χάνδακα

Σαν σήμερα, 17 Ιουνίου του 1771 οι Τούρκοι κρέμασαν, έγδαραν και θανάτωσαν στον Χάνδακα – με τον πλέον απάνθρωπο τρόπο μπροστά στο πλήθος – μια από τις θρυλικότερες μορφές των Κρητικών Επαναστάσεων, τον Ανωπολίτη Ιωάννη Βλάχο ή Δασκαλογιάννη ή απλώς Δάσκαλο.

Ο Δασκαλογιάννης υπήρξε ένας από τους πλέον μορφωμένους Κρητικούς της εποχής του, έμπορος και ναυτικός, πολυταξιδεμένος, εύπορος, με πολλές διασυνδέσεις στο εξωτερικό και ηγετικές ικανότητες.

Ήταν αυτός που οραματίστηκε και τόλμησε την πρώτη ουσιαστικά επανάσταση κατα του Τουρκικου ζυγου το 1770 (γνωστή ως επανασταση του Δασκαλογιάννη), λέγεται πως σταθηκε εμπνευστής του Πεντοζάλι και βεβαίως η αφορμή πολλών ριζίτικων τραγουδιών ενώ προτομή του κοσμεί την πλατεία της Ανώπολης Σφακίων, την ομώνυμη πλατεία Δασκαλογιάννη στο Ηράκλειο και το αεροδρόμιο των Χανίων έχει το όνομα του.

“Μολών Λαβέ” εφώναξε ο Δάσκαλος ο Γιάννης
στ’ αποσταλμένους του Ραγιά απ’ τση Σούδας το λιμάνι.
“Ελευθεριά ή θάνατος” λεν και τα παλικάρια
και κάνανε επανάσταση σαν άγρια λιοντάρια.
Οι βρύσες γύρω τρίγυρα μαυρίζουν σαν τα δάση
Απο τρεις τόπους ξεκινούν εις τα Σφακιά να πάσι.
Αρχίζει ο πρώτος πόλεμος εις το Βελι τση Κράπης
πέφτουσι Τούρκοι αρίθμητοι κι ο μέγας Τζιρατζάπης.
Πέφτουν και δέκα Σφακιανοί περίσσια λαβωμένοι,
Μα από τσι Τούρκους πούναι εκειά κιανείς δεν απομένει….