Κρήτη: Δωριείς και Δρυΐδες

Η μεγαλόνησος Κρήτη, ως γνωστόν, έχει μία πλούσια Ιστορία και Πολιτισμική Παράδοση

---

Κατοικείται από την Προϊστορική Εποχή συνεχώς μέχρι σήμερα. Οι πρώτοι κάτοικοι αυτής προήρχοντο, είτε από την Ανατολία (δυτική Μικρά Ασία) και οι οποίοι επέρασαν μέσω των
νησιών του Αιγαίου Πελάγους, στην κυρίως Ελλάδα και στην Κρήτη, είτε από την Βόρειο Αφρική.

Στην Κρήτη εδημιουργήθηκε και άνθησε ο πρώτος υψηλός πολιτισμός επί ευρωπαϊκού εδάφους, ο λεγόμενος «Μινωϊκός Πολιτισμός» (2500-1100 π. Χ. περίπου). 

Το όνομα αυτό το έλαβε από τον βασιλιά της Κρήτης τον Μίνωα. ΄Όμως ο Μινωϊκός Πολιτισμός και οι Μινωίτες φυλετικά και γλωσσικά δεν ανήκαν στην Ινδοευρωπαϊκή φυλή, αλλά ήσαν
πιθανώς συγγενείς προς λαούς της Ανατολίας (Κάρες, Λέλεγες κλπ.) και ειδικότερα τους Σημίτες.

Από τις αρχές της δευτέρας π. Χ. χιλιετηρίδας αρχίζει η κάθοδος των διαφόρων Ινδοευρωπαϊκών φύλων από την κεντρική Ευρώπη προς Νότον και τις περιοχές της σημερινής Ελλάδος και ολοκληρώνεται περί το 1100 π. Χ. 

Τα φύλα αυτά φέρουν τα ονόματα :΄Ιωνες, Αιολείς, Δωριείς κλπ. Οι νέοι κάτοικοι της Ελλάδος και της Κρήτης ανεμείχθησαν με τους παλαιούς, έδωσαν όμως σε αυτούς την γλώσσα των, εδέχθησαν πολιτιστικά στοιχεία από τους παλαιότερους πολιτισμούς και έφεραν νέα. 

΄Ετσι με την πάροδο του χρόνου εδημιουργήθηκε και άνθησε ο Ελληνικός Πολιτισμός, ο οποίος επηρέασε τον Ευρωπαϊκό και σε ευρύτερη έννοια τον παγκόσμιο πολιτισμό.

Ο σημερινός πολιτισμός της Ευρώπης (Ανατολικής και Δυτικής), της Αμερικής και της Αυστραλίας και εν μέρει και ο παγκόσμιος πολιτισμός, στηρίζονται κατά κανόνα σε τρία θεμέλια ή αντλούν τα στοιχεία των από τρεις παραδόσεις, ήτοι :

α) Την Σημιτική παράδοση (Εβραϊκή θρησκεία, Χριστιανική θρησκεία, Ισλάμ),
β) την Ελληνική παράδοση (Ελληνική διανόηση, φιλοσοφία, τρόπος προσλήψεως και ερμηνείας του κόσμου) και 
γ) την Ρωμαϊκή παράδοση (Ρωμαϊκόν Δίκαιον, Νομοθεσία, Κρατική οργάνωση κλπ.).

Στην μεγαλόνησο Κρήτη με την πάροδο του χρόνου επεκράτησε το Δωρικό στοιχείο, καθώς και η δωρική διάλεκτος. 

Οι Δωριείς ήσαν μεγαλόσωμοι, δυνατοί και λίγο τραχείς, σε
σύγκριση με τους ΄Ιωνες. 

Σε ορισμένες ορεινές περιοχές της Κρήτης διατηρούνται μέχρι
σήμερα άτομα, τα οποία, όπως πιστεύεται, διετήρησαν περισσότερο τα χαρακτηριστικά των Δωριέων, ως προς τον σωματικό τύπο, το ήθος, τα ήθη και τα έθιμα, την γλώσσα κλπ.

΄Ένα τέτοιο χωριό είναι και τα Βορρίζα Ηρακλείου Κρήτης, που βρίσκεται στις νότιες υπώρειες του όρους ΄Ιδα ή Ψηλορείτης (υψόμ. 2456 μ.) και αποτελεί το υψηλότερο βουνό
της Κρήτης. (Τα Λευκά όρη έχουν υψόμετρο 2452 μ.). 

Στο χωριό αυτό διατηρείται μέχρι σήμερα μία παλαιά και ιστορική Οικογένεια, η οποία φέρει το επώνυμο Ζαχαριουδάκης και
τουλάχιστον από το έτος 1800 μ. Χ. και εξής – σύμφωνα με πληροφορίες των κατοίκων της περιοχής – τα μέλη της φέρουν το παρωνύμιον (παρατσούκλι) «Ντουίντο», που προτάσσεται του βαπτιστικού των ονόματος, π.χ. «Ντουϊντο-Φανούριος, Ντουϊντο-Ζαχάρης, Ντουϊντο-Μανώλης» κλπ.

Η ετυμολογία του ονόματος αυτού δεν είναι εύκολη υπόθεση, υπάρχουν δε οι επόμενες απόψεις, αναφορικά με την ετυμολογία του παρωνυμίου αυτού, δηλ. του «Ντουϊντο».

1. Το «Ντουϊντο» προέρχεται πιθανώς από τον αριθμό «δύο» (Λατινικά Duo) και σημαίνει διπλός, μεγάλος, δυνατός, χεροδύναμος, όπως είναι συνήθως και τα μέλη της οικογένειας Ζαχαριουδάκη των Βορριζίων. 
Θα μπορούσε να σημαίνει αρχικά και «Δίδυμος», προερχόμενο από δίδυμους προγόνους.
2. Πιθανώς σχετίζεται προς το όνομα «Δρυίδες», με απάλειψη, παράλειψη ή σίγηση του γράμματος ρ. 

Αναφορικά με τους Δρυίδες, την διδασκαλία, την φιλοσοφία, την
οργάνωση και γενικώς την Ιστορία των, θα πρέπει να αναφέρουμε τα επόμενα :

Οι Δρυίδες αποτελούσαν μία ξεχωριστή ομάδα (κάστα) ανθρώπων, οι οποίοι διεκρίνοντο για την μόρφωσή των και το υψηλό ήθος των. 

Εκείνοι διέθεταν μεγάλο κύρος μεταξύ του λαού και η γνώμη των ήταν πάντοτε σεβαστή. ΄

Ήσαν οι φορείς γενικά της γνώσεως, των παραδόσεων, των θρησκευτικών διδασκαλιών και δογμάτων, εγνώριζαν και εφήρμοζαν το Τυπικό των θυσιών, τελετουργιών και πάσης φύσεως θρησκευτικών πράξεων. 

Είχαν ειδικά Τεμένη, τα οποία έφεραν την ονομασία «Νέμετον» (πρβλ. το Λατινικό Templum=Τέμενος, Ιερόν).

Το Ιερατείον των Δρυίδων

Το Ιερατείον αυτών ήταν άρτια οργανωμένο. 

Τα μέλη του είχαν την εποπτεία σε όλα τα θρησκευτικά και λατρευτικά ζητήματα και ασκούσαν μεγάλη επιρροή στα οικογενειακά, τα κοινωνικά και τα πολιτικά πράγματα. 

Σε κάθε περιοχή συνεκροτούσαν σώμα, με επικεφαλής έναν ανώτατο Δρυίδη, ο οποίος παρέμενε στο αξίωμά του ισοβίως και όταν αυτός απέθνησκε, τότε το σώμα εξέλεγε τον διάδοχό του, με καθολική ψηφοφορία. 

Όμως σε ορισμένες περιπτώσεις ελάμβαναν χώραν και αιματηρές συμπλοκές, προκειμένου να επιτευχθεί η ανάδειξη στο ανώτατο αυτό αξίωμα του ικανότερου, ωριμότερου και συνεπώς
περισσότερο υπεύθυνου προσώπου, το οποίο διεκρίνετο για τα χαρίσματα και τις αρετές του από όλα τα άλλα μέλη της ομάδας.

Επειδή οι Δρυίδες ήσαν απαλλαγμένοι από την στρατιωτική θητεία και από την καταβολή φόρων ή την συμμετοχή σε εργασίες της Κοινότητας (αγγαρείες), εκείνοι είχαν πολλούς
μαθητές, οι οποίοι εφιλοδοξούσαν να μυηθούν στα μυστικά του αξιώματος αυτών και να γίνουν και εκείνοι Δρυίδες. 

Η μαθητεία των Δοκίμων διαρκούσε περίπου είκοσι (20) έτη,
χρονικό διάστημα, το οποίο εθεωρείτο αναγκαίον, έως ότου οι νέοι αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και εμπειρίες και να θεωρηθούν ως τέλεια μυημένοι.

Οι Δρυίδες έτρεφαν γένεια, εφορούσαν λευκά ενδύματα, διεκρίνοντο για την υψηλή μόρφωσή των, ήσαν σοβαροί και συγκρατημένοι στις κινήσεις και στην εν γένει συμπεριφορά των και έδιδαν την εντύπωση ανθρώπων σοφών, που είχαν ιδιαίτερη σχέση προς το Θείον, το οποίον υπηρετούσαν διά των ανθρώπων και τους ανθρώπους διά του Θείου. 

Επίσης ασκούσαν την ανώτατη δικαστική εξουσία και η γνώμη των ελαμβάνετο σοβαρά υπόψη σε περίπτωση αντιμετωπίσεως σπουδαίων προβλημάτων του λαού, όπως π. χ. στην κήρυξη πολέμου ή στην διατήρηση της ειρήνης.

Ουσιαστικά οι Δρυίδες ήσαν όχι μόνον ιερείς και θρησκευτικοί Λειτουργοί, αλλά και διδάσκαλοι και σοφοί, αρνούντο όμως να καταγράψουν τις γνώσεις, τα δόγματα, τα πιστεύω, το τελετουργικό τυπικό και γενικά τις εμπειρίες των, αφ΄ ενός μεν από τον φόβο, μήπως διά του τρόπου αυτού αδυνατήσει η μνήμη των, αφ΄ ετέρου δε για να μη γίνουν γνωστά τα δόγματά των στους μη μεμυημένους στην θρησκεία και την φιλοσοφία των (Πειθαρχία του απορρήτου – Disciplina arcana).

Οι Δρυίδες της Γαλατίας συνεκεντρώνοντο μία φορά τον χρόνο στην περιοχή των Κουρνούτων, που έκειτο στο κέντρο της Γαλατίας και εθεωρείτο ως το κέντρο του κόσμου (επίσης οι Δελφοί για τους αρχαίους ΄Ελληνες εθεωρούντο το κέντρο του κόσμου και το χωρίο Μεσίσκλιον που κείται δυο χιλιόμετρα νοτίως των Βοριζίων εθεωρείτο το κέντρο του κόσμου για όλο το ντόπιο πληθυσμό, και οι Άγιοι Τόποι της Παλαιστίνης εθεωρούντο ανέκαθεν, αλλά θεωρούνται και σήμερα για τους Εβραίους και τους Χριστιανούς, εν μέρει και για τους Μουσουλμάνους, ως το κέντρο του κόσμου). 

Οι Δρυίδες της Ιρλανδίας συνεόρταζαν την «Φωτεινή περίοδο» κατά την 1 η Μαίου (Πρωτομαγιά). 
Σε άλλες περιοχές οι Δρυίδες εόρταζαν το θερινό ηλιοστάσιο (21.
Ιουνίου). 

Σημειωτέον, ότι και οι δυο αυτές εορτές έχουν τόση μακράν παράδοση, ώστε επιβίωσαν και διατηρούνται μέχρι σήμερα.

Επίσης η διδασκαλία των Δρυίδων περιελάμβανε πολλά σχετικά με την εσωτερική δύναμη των ανθρώπων και την αθανασία της ψυχής. 

Γι΄ αυτό και πολλοί ΄Ελληνες συγγραφείς υπεστήριζαν, ότι η διδασκαλία αυτών είχε στενή σχέση με τον Ορφισμό, αρχαιότατη προελληνική θρησκεία στην Ελλάδα, προ της θρησκείας του Ομηρικού Δωδεκαθέου. 

Επίσης οι Δρυίδες και η διδασκαλία των φαίνεται να είχε σχέση και με τους Πυθαγορείους, ειδικά ως προς την πίστη στην αθανασία της ψυχής και την μετεμψύχωση ή την ανακύκληση των μεταβιώσεων, όπως είναι σωστό, να ονομάζεται η διδασκαλία αυτή.

Φαίνεται πολύ πιθανόν στοιχεία των διδασκαλιών, δογμάτων, πίστεων, φιλοσοφικών δοξασιών και τυπικών των αρχαιοτάτων αυτών θρησκευτικών παραδόσεων, να διετηρήθησαν και σε άλλα θρησκευτικά και φιλοσοφικά συστήματα, όπως π. χ. στον Ελεύθερο Τεκτονισμό.

Επειδή κατά την ρωμαϊκή κατάκτηση οι Δρυίδες απετέλεσαν τους πραγματικούς ηγέτες των κελτικών πληθυσμών, οι οποίοι αντέδρασαν στους κατακτητές, οι Ρωμαίοι τους κατεδίωξαν συστηματικά. 

Ειδικότερα κατεδιώχθησαν οι Δρυίδες από τους Ρωμαίους Αυτοκράτορες : Οκταβιανό Αύγουστο, τον Τιβέριο και τον Κλαύδιο, αλλά όμως εγνώρισαν νέαν ακμή κατά τον 3 ον αι. μ. Χ., όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία άρχισε να κλονίζεται και να παρακμάζει και οι πολίτες αυτής ανεζήτησαν ερείσματα σε διάφορα θρησκευτικά και φιλοσοφικά συστήματα, πίστεις και διδασκαλίες και ιδίως σε εκείνα, τα οποία εδίδασκαν μεταξύ άλλων που την αθανασία της ψυχής και την μετά θάνατον επιβίωση, υποσχόμενα στους πιστούς των αιώνιον ζωή και ατελεύτητη μακαριότητα.

Στη Ιρλανδία οι Δρυίδες παρέμειναν ισχυροί έως και τον προχωρημένο Μεσαίωνα και επέρασαν στον θρύλο από τον 12 ον αι. μ. Χ., όταν το έπος τους συνέδεσε με το Γκράαλ και
άλλα σημαντικά στοιχεία της τοπικής παράδοσης. 

Και ύστερα από την διάδοση και επικράτηση του Χριστιανισμού στην Ιρλανδία, μεταξύ ιδία των λαϊκών τάξεων, διετηρήθησαν πολλά στοιχεία από τις παλαιότερες παραδόσεις, πίστεις και δοξασίες και αυτά επιβιώνουν μέχρι και σήμερα.

Εκτός από τους Δρυίδες το κελτικό Ιερατείον περιελάμβανε και τους Θύτες, οι οποίοι εβοηθούσαν στα της θυσίας, τους Γκουτουάτρους, που στην Γαλατία ήσαν υπεύθυνοι για
τα διάφορα Ιερά και τους Ουάτους ή Βάτες, οι οποίοι ήσαν ποιητές – μάντεις, με σημαντικό ρόλο κατά την τέλεση των θυσιών.

Επίσης υπήρχαν Μάγοι και Εξορκιστές, οι οποίοι, μολονότι δεν είχαν θέση στην επίσημη λατρεία, όμως έπαιζαν μεγάλο ρόλο στις θρησκευτικές πεποιθήσεις και πρακτικές κυρίως των απλών χωρικών, που επίστευαν στην ύπαρξη πλήθους πνευμάτων στη φύση και διεκρίνοντο για την πίστη των σε διάφορες δεισιδαιμονίες και προλήψεις. [Βλ. Ε. LOUKAS – DURIE, Eκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τ. 21. Οι Θρησκείες, Εκδοτική Αθηνών (Αθήνα 1991), σ. 231].

Σημειωτέον, ότι τόσον από τα χαρακτηριστικά των Δωριέων, όσον και από εκείνα των Δρυίδων, πολλά μπορεί κανείς να διαπιστώσει ως επιβιώσεις σε μέλη της Οικογενείας των
Βορριζίων, στα βαπτιστικά ονόματα των οποίων προτάσσεται το παρωνύμιο «Ντουίντο».

Έρευνα – σύνταξη κειμένου – φωτογραφικό υλικό: Φανούριος Εμμ. Ζαχαριουδάκης ή ΝτουϊντοΦανούριος