Δεν ξεχασαμε ακομα τα σπιτια των παππουδων μας, που περναγαμε τα χειμωνιατικα βραδυα, τα γερικα αυτα πετρινα σπιτια ασοβαντιστα απ εξω, και με σοβα απο πηλο μεσα
Στο ταβανι μεσοδοκια απο κηπαρισσια και πλεχτη καλαμωτη απο πανω, αλλα αντι αλλης σκεπης υπηρχε χωμα, ειδικο βεβαια, να μην περνα το νερο, μια και ειχε την ιδιοτητα να κανει κρουστα πανω και να φρασει τους πορους και να το κανει ιδιαιτερα στεγανο.
Αυτο ηταν το γνωστο σε ολους λεπιδοχωμα, η λεπιδα.
Εβγαινε απο ειδικα μερη και καθε νοικοκυρης φροντιζε εγαιρως να σκαψει με την αξινα η τον κασμα, να γεμισει σακια και να τα μεταφερει με το καρο η τα κτηματα του (γαιδουρια η μουλαρια) στο σπιτι για να τα αδειασει στη σκεπη πανω απο την καλαμωτη και μετα να τα σοστρωσει ομοιομορφα, να το πατησει καλα για να φροντισει ετσι να μην περασει μεσα στο σπιτι το νερο του χειμωνα.
Το ιδιο εκανε καθε χρονο και οταν ηθελε να επισκευασει τη κατεστραμενη απο διαφορες αιτιες σκεπη του κυριως σπιτιου, η των προχειρων καταβλισμων, σταυλους, κουμους (κοτετσια) ξωσταρακια (προχειρα στεγαστρα) αχυρια (αχουρια) κλπ.
Τα καλαμια τα βρισκανε στις οχθες στα ποταμια, απο τους λεγομενους καλαμιωνες.
Τα κυπαρισσια τα φυτευαν για αυτο το σκοπο περιμετρικα στα χωραφια, για δικια τους χρηση η τα αγοραζαν,
Δυνατα ξυλα ηταν και οι αγριομουριες
Τη λεπιδα την εβγαζαν απο ειδικα μερη με αργυλοχωμα γκριζου χωματος, οπως και ειδικα μερη ηταν και το χωμα που εφτιαχναν πηλινα δοχεια, τα οποια και αυτα πολλοι τα εφτιαχναν μονα τους αν και σε καθε χωριο ειχε και τους σταμναδες.
Τα παλια σπιτια ηταν απλα, χωμα κατω, απλα ηταν στην ουσια λασπη με αχυρο και βουτασα καλα ανεκατεμενο και μετα καλα πατημενο, ετσι σοβαντιζαν και τους τοιχους και με ενα ειδικο ταβλακι με χερουλι ισιωναν τον τοιχο.
Τα σπιτια ομως αυτα, μπορουσαν να στεγασουν την οικογεννεια προφυλαγμενη απο το νερο της βροχης και τον καυτο ηλιο, αλλα μπορουσαν να κρατησουν και τη ζεστασια της οικογεννειας και την ελπιδα για ενα ακομα πιο ομορφο αυριο.
Οικογεννειες οι περισσοτερες ηταν πολυτεκνες απο 5 και 10 παιδια, αλλα που υπηρχαν κανονες, υπηρχε σεβας στους γονεις, στους δασκαλους, και στους μεγαλιτερους
Υπηρχαν λιγα πραγματα στο σπιτι, υπηρχε η λαμπα πετρελαιου και ο λυχνος, αλλα υπηρχε περισσοτερο φως στην καρδια απο οτι σημερα. Ο νους ηταν πιο φωτεινος, και ετσι ηταν και το χαμογελο του διπλανου σου. Γενικα υπηρχε πολυ ψυχη στον καθε ενα, που καθε χρονο ολο και εγκαταλειπει τον καθε ενα μας, για αυτο γιναμε ατομικιστες και εγωιστες, απαθεις κι αδιαφοροι.
Η ομορφια υπαρχει στην απλοτητα, οπως ενα δροσερο τριανταφυλλο με τη δροσοσταγονα πανω, δεν υπαρχει πιο απλη ομορφια!
Ενα ποτηρι καθαριο δροσερο νερο πηγης, δεν υπαρχει πολιτιμοτερο αγαθο στη φυση να το αντικαταστησει.
Ποιος ειναι σε θεση να αμφιβαλει για αυτο?
Κι ομως ο κοσμος ζηταει πολλα περιτα γιατι η πλεονεξια εχει γινει καρκινωμα.
Την παλια εποχη, οι καρδιες των απλοικων ανθρωπων, ειχαν μια αγνοτητα παιδιου, αισθηματα, που σημερα τα χασαμε και προσπαθουμε να τα βρουμε.
Η λεπιδα, αυτο το κρι χωμα, εδωσε ελπιδα για να ζησει ο κοσμος και να μπορεσει να κανει το επομενο βημα προοδου, γιατι η επομενη γενια ειχε ηδη υοθετησει την τσιμεντενεια οροφη.
Με μεσοδοκια αρχικα και πανω τσιμεντο, και μετα μπετον αρμε, και με χωρις πλεον μεσοδοκια!
Δυσκολευτηκα να βρω στην εποχη μας λεπιδενεια οροφη, για τις αναγκες της φωτο, και αυτη τη βρηκα στο χωριο
Λαλουμα σε εγκατελειμενα πετροχτιστα.
Ας ριχνουμε ποτε ποτε μια ματια στα παλια, απο κει που ξεκινησαμε, για να μπορεσουμε και να δουμε που παμε…
Κειμενο – φωτο – Χουστουλακης Γεωργιος
Ακολουθήστε το Cretanmagazine στο Google News και στο Facebook
