Τη δεκαετία του ’60 και του ’70 φιλοξενούσαν τα μέλη του κινήματος των χίπις. Σήμερα, τα Μάταλα, νοτιοδυτικά του Ηρακλείου, εξακολουθούν να προσελκύουν πλήθος κόσμου, που συρρέει με σκοπό να νιώσει την αύρα της ταραχώδους εκείνης εποχής

Το γεγονός ότι εδώ και δεκαετίες αμέτρητες ποσότητες μελανιού έχουν χυθεί για κείμενα σχετικά με την παραλία των Ματάλων -όχι άδικα- σίγουρα δεν είναι τυχαίο. Σε απόσταση 66 χλμ. νοτιοδυτικά της πόλης του Ηρακλείου βρίσκονται τα Μάταλα, που βρέχονται από τον κόλπο της Μεσαράς.

Χωρίς αμφιβολία, αξίζει να επισκεφθεί κανείς το μέρος με τους λαξευμένους βράχους της ακτής, όπου «αποτυπώνεται» το παρελθόν, «μαρτυρώντας» τις ένδοξες ιστορικές περιόδους, το κίνημα των παιδιών των λουλουδιών, καθώς και τα μεγάλα ονόματα της εγχώριας και παγκόσμιας show biz που πέρασαν από εδώ. Με αφετηρία τα προϊστορικά χρόνια, όταν, δηλαδή, δημιουργήθηκαν οι πασίγνωστες σπηλιές και πρωτοκατοικήθηκε η παραλία, έως το τουριστικό θέρετρο του σήμερα με τα δεκάδες εστιατόρια και τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα, τα Μάταλα πάντα προσείλκυαν διάφορες «κάστες» ανθρώπων.

Κατά τη Μινωική περίοδο, αποτέλεσαν σημαντικό λιμάνι αλλά και θέρετρο των εύπορων κατοίκων της Φαιστού και της Γόρτυνας, οι οποίοι έχτιζαν στην παραλία τα θερινά τους «παλάτια». Όμως, λόγω του ότι η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε, ο λαμπρός πολιτισμός χάθηκε. Έτσι, μπορεί κανείς πλέον να δει τα ερείπια του αρχαίου οικισμού της στην υποθαλάσσια περιοχή του όρμου.

Πολλούς αιώνες αργότερα, την εποχή της δεκαετίας του 1960, οι περιπλανώμενοι χίπις ανακάλυψαν τις εγκαταλειμμένες μέχρι τότε σπηλιές και μαγεμένοι από τη χρυσαφένια παραλία και τα γαλαζοπράσινα νερά της, αποφάσισαν να μετατρέψουν το αλλοτινό ψαροχώρι σε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα του παγκόσμιου κινήματός τους.

Η φιλοσοφία του, βασισμένη στην αναζήτηση της κρυμμένης «ουτοπίας», έβρισκε τρόπο έκφρασης μέσω των ανατολικών θρησκειών ή του LSD. Ανέμελη διάθεση, ξέφρενα πάρτι και ναρκωτικά άφησαν το δικό τους «στίγμα» στην πολυτάραχη ιστορία του κινήματος, ενώ στον ατμοσφαιρικό αυτό τόπο, τα Μάταλα, οι χίπις βρήκαν το κατάλληλο περιβάλλον για να εκδηλώσουν τις ιδιαίτερες ανησυχίες τους.

Κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου, οι παγκόσμιας εμβέλειας stars Bob Dylan, Keith Richards, Cat Stevens κ.ά. επισκέφθηκαν τον τόπο, κάτι που αργότερα μιμήθηκαν και πολλοί άλλοι, απλοί πολίτες και επώνυμοι. Την περίοδο της Χούντας, το «αμαρτωλό» κίνημα αναγκάστηκε να σιωπήσει. Όμως, το ενδιαφέρον των επισκεπτών διατηρείται αμείωτο μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα να σπεύδουν προκειμένου να γνωρίσουν από κοντά το μέρος έκφρασης εκείνης της ιδεολογίας.

Στις μέρες μας, οι σπηλιές έχουν περιφραχθεί από την αρχαιολογική υπηρεσία και τα Μάταλα των 250 κατοίκων, οι οποίοι ζουν από τον τουρισμό, προσπαθούν να διατηρήσουν την παλιά τους αίγλη προβάλλοντας μια ανέμελη εικόνα ζωής. Η ανάπτυξη του τόπου είναι ολοφάνερη. Ζωντανή απόδειξη τα όμορφα σοκάκια του τόπου με τα τουριστικά μαγαζιά και τα σουβενίρ όπως και τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, που έχουν ξεφυτρώσει τα τελευταία χρόνια. Η φημισμένη παραλία των Ματάλων έχει αποκτήσει πλέον έναν πιο οικογενειακό χαρακτήρα, αλλά γενικότερα εξακολουθεί να κατακλύζεται το καλοκαίρι απο πλήθος κόσμου.Ανατολικά των Ματάλων βρίσκεται η τοποθεσία Κόμμος, που υπήρξε σημαντικό λιμάνι και οικισμός κατά την περίοδο του Μινωικού πολιτισμού. Εδώ, βρίσκονται σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, όπως μνημειώδη κτήρια και ένας απο τους παλαιότερους ναούς της Κρήτης, καθώς χρονολογείται από τον 10ο αιώνα π.Χ. Η όμορφη παραλία του είναι σαφώς πιο ήρεμη από αυτή των Ματάλων και ενδείκνυται για τους λάτρεις του ελεύθερου camping.