Η αγροτιά της Κρήτης, και όχι μόνο, ιδιαίτερα της Μεσαράς, κάποτε δεν είχε σαν έθιμο να λένε ψέματα την Πρωταπριλιά όπως σε άλλα μέρη, εν τούτοις όμως έκαναν κάτι άλλο, έκαναν τα λεγόμενα «μεταδέματα»!
Τα μεταδέματα στην ουσία ήταν κι αυτά ψέματα, αλλά όχι όμως σαν μια παραπληροφόρηση ή ένα λάθος νέο, μια ψευδή είδηση κλπ.
Το έθιμο πριν πενήντα και βάλε χρόνια, ήθελε να στέλνουν κάποιοι κάποιον, να πάει κάπου, συνήθως κάποιον αφελή, ότι δήθεν τον θέλει ο τάδε, χωρίς όμως να ισχύει αυτό! Αυτό στη Κρήτη το λένε «μετάδεμα», και αν και εμπεριέχει το ψέμα, εν τούτοις δεν είναι το ίδιο!
Αυτό το έθιμο προέκυψε, διότι στη Μεσαρά πριν 80 και 100 χρόνια, περίμενε ο κόσμος να μπει ο Απρίλης, να ζεστάνει κάπως ο καιρός, για να βγάλουν επιτέλους τα βούγια έξω από το στάβλο, και να τα πάνε να τα μεταδέσουν στην εξοχή, να φάνε επιτέλους πράσινο χορτάρι στον ήλιο! Το ίδιο βέβαια γινόταν και με τα γαϊδουτομούλαρα. Εκείνεςλοιπόν τις πρώτες μέρες του Απρίλη, συχνά άκουγες φράσεις όπως: «Επήγα και μετάδεσα την αελιά στο λιβάδι» «Επήγα και μετάδεσα το μουλάρι» κλπ. ‘Ετσι σκέφτηκαν να διακωμωδήσουν την κατάσταση, με το να καθιερώσουν τα μεταδέματα και στους ανθρώπους σαν έθιμο!
Καθιέρωσαν λοιπόν την πρώτη Απριλίου, σαν μέρα “μεταδέματος”, και για να τη «γιορτάσουν» διάλεγαν κάποιον που ήθελαν να τον πειράξουν, και τον έστελναν (μετάδεναν) να πάει κάπου, και κυρίως σε κάποιο σπίτι, που τον ζητούσε δήθεν ο Τάδε!
Έλεγε ας πούμε μια γειτόνισσα στο γείτονα της.
-Μανώλη, άμε στου μπάρμπα σου του Κωσταντή απου σε θέλει!
Πήγαινε το βράδυ ο Μανώλης στον μπάρμπα του…
-Καλησπέρα μπάρμπα Κωσταντή, εζήτηξες με;
-Όι καϋμέχαρε, δε σε ζήτηξα ζάβαλε, και σάικα εμεταδέσανε σε, μονο και του χρόνου (να είσαι καλά)!
Αυτή ήταν η κλασσική φράση που άκουγες κάποτε τέτοια μέρα σαν τη πρώτη του Απρίλη, αλλά που όμως ενίοτε είχε και αίσιο τέλος, γιατί πολλές φορές έτσι κανονίζανε και σμίγανε όπου το ρίχνανε στο φαγοπότι και στη καλή παρέα!στο σπίτι, και θα το ρίξανε στα ποτηράκια!
Κάπως έτσι όμως θα μπορούσε κάποιος να βάλει τρίτο, που να «μεταδέσει» καμπόσους φίλους του, και να τους μαζέψει έτσι αργά στο σπίτι του για να κάνει ένα καλό παρεάκι!
Βέβαια δεν αποσκοπούσαν όλα τα μεταδέματα στο να γίνει μια παρέα, αλλά κάποια είχαν και την αίσθηση της ντροπής, σαν την πατούσε από κάποιο συνάδελφο, ή φίλο του, που σαν αφελής, πίστεψε αυτό που του είπε, να πάει δηλαδή, σαν το ζωο που το μεταδένουνε! κάπου. Το μετάδεμα ωστόσο, όσο κι αν ήταν κάποιο αστείο, όλοι πάντως φρόντιζαν να προσέχουν ιδιαίτερα εκείνη την ημέρα να μην τους μεταδέσουν, και γίνουν έτσι οι ίδιοι ο περίγελος της παρέας!
Κείμενο: Γεώργιος Χουστουλάκης
Ακολουθήστε το Cretanmagazine στο Google News και στο Facebook
