Ο νεοανασκαφής αυτός μινωικός τάφος του Καμηλαρίου, που ανακαλύφθηκε μόλις το 1959 από τον Ιταλό αρχαιολόγο Doto Levi σε απόσταση 3 χλμ δυτικά της Φαιστού, στην κορυφή του λόφου Γρήγορη Κορφή, σε ύψωμα λόφου 80 μέτρων
Χρονολογείται πως χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες εποχές, απο το 2000, 1800, 1700, και 1500 π.Χ βάσει των ευρημάτων.
Είναι χτισμένος από πέτρες και λάσπη σε κυκλικό σχήμα, διαστάσεων 1,15 Χ 1,05 μέτρων, και άνοιγμα κύκλου 33,8 μέτρων σε ύψος 1,75 μέτρων.
Έξω από τον ημιυπόγειο αυτό τάφο υπήρχαν ακόμα πέντε δωμάτια με εσωτερική αυλή. Στον τάφο βρέθηκαν πολύ σημαντικά λατρευτικά και ταφικά ευρήματα που σήμερα υπάρχουν στο αρχαιολογικό μουσείο του Ηρακλείου.
Μεταξύ αυτών είναι και οι περίφημοι ‘χορευτές‘ από το Καμηλάρι ένα αγαλματίδιο με τέσσερις χορευτές σε κύκλο που θυμίζει πολύ έντονα τους σημερινούς κυκλικούς κρητικούς χορούς.
Η οροφή του τάφου ήταν θολωτή, και προφανώς ξύλινη.
Η είσοδος έκλεινε με πέτρινη πλάκα, διαστάσεων 1,15 Χ 05 μέτρων.
Από τους τάφους πού έχουν διασωθεί στη Μεσαρά, εύκολα συμπεραίνει κανείς πως το βιοτικό και πολιτιστικό επίπεδο του για τους Κρήτες, ήταν σε πολύ υψηλό επίπεδο, και η αγάπη στον νεκρό τους ήταν μεγάλη και διαρκής.
Ο νεκρός από τους προσκυνητές δεν ξεχνιόταν εύκολα..
Η φροντίδα τους συνεχιζόταν, και εκτός του ότι του έκαναν πολλά δώρα, του άφηναν τα προσωπικά του είδη, του έκαναν και πολλά μνημόσυνα από καιρού εις καιρόν.
Επίσης προς τιμήν του νεκρού, έκαναν πολλά δείπνα, με πολλές προσφορές.
Όλοι οι τάφοι ήταν χτισμένοι με ιδιαίτερη μέριμνα, με αξιόλογη αρχιτεκτονική, μια και το κοινωνικό επίπεδο τους το επέτρεπε.
Αυτό βέβαια, γιατί ήταν μακρυά από τα παράλια και δέχονταν πολλές επιθέσεις από Άραβες επιδρομείς.
Κατόπιν σκέψης, αυτό το κυκλικό σχήμα του ταφικού συγκροτήματος του Καμηλαρίου επιλέξαμε, σαν ταπεινό σύμβολο των αγαπημένων και εμάς ενθυμημάτων, που για μας είναι όλες αυτές οι χαμένες ήδη κρητικές φράσεις και λέξεις, και δει Μεσαρίτικες, που πρέπει να διασωθούν μέσω του cretanlexiko.gr.