Connect with us

Γεια, τι ψάχνεις;

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Παλιές προλήψεις – δοξασίες – δεισιδαιμονίες στη Μεσαρά

Πολλά πράγματα έκαναν παλιά οι παλιοί, που τα επιτάσσει χρόνια τώρα η παράδοση. Συνέβαιναν σε όλη την Ελλάδα οι προκαταλήψεις αυτές, αλλά εδώ αναφερόμαστε στην Κρήτη, και συγκεκριμένα στη Μεσαρά


Σκοπός μας είναι να περισώσουμε όσα μπορούμε περισσότερα, για να τα μεταφέρουμε στους νέους.

Για παράδειγμα, να αποφεύγουν να παρασέρνουν (σκουπίζουν) τσι αυλές τα βράδια, η Σάββατα η Κυριακές.

Κι αν ρωτήσεις τη γιαγιά, που αυτή συνήθως είναι και ο επιτηρητής όλων αυτών των προκαταλήψεων, για ποιο λόγο; Θα σου πει απλά:

-Εμείς παιδί μου, ετσά τα βρήκαμε ετσά τα πράττουμε….

Πολλές οι προλήψεις αυτές, που θα χρειαζόταν ίσως να γραφτεί ολόκληρο βιβλίο!

Εδώ εμείς θα εστιάσουμε το θέμα, σε μερικές μόνον περιπτώσεις κρητικές, που αφορούν τοπικές προκαταλήψεις.

Το κείμενο μας αυτό θα το εμπλουτίζουμε κατά καιρούς με νέα στοιχεία.

Δρασκέλισμα

Ποτέ δεν άφηναν αρσενικό παιδί, να το δρασκελίσει άλλο παιδί!

Ειδικά αν το παιδί που το δρασκέλιζαν, ήταν αγόρι μοναχοπαίδι!

Τότε ήταν σίγουρο, πως θα το “πιάνανε τα αδερφικά του”!

Για να γλυτώσει λοιπόν η μάνα το παιδί της από τα “αδερφικά”, έπρεπε η ίδια να το δρασκελίσει τρείς φορές, αλλά με προσοχή να μην το ακουμπήσει!

Αν το ακουμπούσε, εκεί που θα το ακουμπούσε, στο σημείο αυτό, θα το “πιάνανε τα αδερφικά του”, δηλαδή, ”θα μείνει μισερό το κοπέλι σε ούλη ν-του τη ζωή”!

Άλλοτε πάλι, αν δεν ήταν η μάνα κοντά, έβαζαν το παιδί που δρασκέλιζε το άλλο, να το ξαναδρασκελίσει ανάποδα, προχωρώντας δηλαδή προς τα πίσω, για να …”αφαιρέσει” έτσι το δρασκέλισμα, και να ακυρωθεί το ”κακό”!

Βγαίνοντας απ’ το σπίτι

Όταν βγαίνανε από το σπίτι για να πάνε κάπου, φρόντιζαν, να μην τις δει “φθονερό μάτι”, δηλαδή γυναίκες που ματιάζουν.

Η δουλειά τους δεν θα είχε αίσιο τέλος.

Έτσι, διακριτικά, και μόλις προσπερνούσε η γυναίκα με το ”φθονερό μάτι”, η άλλη την πούλιαζε! Δηλαδή, της έδινε μια μούντζα στο πλάι με τρόπο, η μούντζα προς τα πίσω, η ανασηκώνανε λίγο τη φουστάνα, και έδιναν τη μούντσα να κατευθύνεται προς τη γυναίκα.

Μάτιασμα

13533328_1098464026899562_2438800135374897736_n

Για το μάτιασμα υπήρχαν πολλά πράγματα για άμυνα και προστασία.

Για να μην φθονούν την οικογένεια οι γείτονες και οι άλλοι, εκάρφωναν στο κατώφλι της πόρτας, η στο χώμα της αυλής, η σε δυο γλάστρες δυο ξερές καυκάλες, δηλαδή αγκινάρες ξερές με αγκάθια.

Σκοπός ήταν τα αγκάθια αυτά να ”στραβώνουν” τους γείτονες , να “μπαίνουν στα μάθια τους” δηλαδή, και να μην ζηλοφθονούν έτσι την οικογένεια, και πάει κατά διαόλου!

Έτσι πάλι, κρέμαγαν ασκελετούρες η ασκοτιζάρες, κοινώς αγριοκρόμμυδα, μπροστά στην πόρτα του σπιτιού “για το καλό”, για να μην τους “φταρμίζουν”.

Για τον ίδιο λόγο κρέμαγαν πέταλα η ματάκια.

Όταν ματιαζόταν ένα άτομο το ξεμάτιαζαν με σταγόνες λάδι που έριχναν σε ένα ποτήρι λέγοντας μια προσευχή.

Αν δεν διαλυόταν το λάδι στο νερό, τότε έλεγαν πως το άτομο δεν είναι ματιασμένο!

Tο αρσενικό κοπέλι

Ποτέ δεν αφήνανε αρσενικό κοπέλι ”… να την τσιρά” μπροστά σε άλλους, δηλαδή να ουρεί, γιατί ”θελα το φταρμίσουν”!

Οι μανάδες φρόντιζαν γι αυτό, για μην το φταρμίζουν και έχει προβλήματα μελλοντικά!

Ποτέ δεν έπρεπε να φάει κάποιος κάτι μπροστά σε αρσενικό κοπέλι!

Ειτε τα άτομα αυτά που έτρωγαν μπροστά στο αρσενικό κοπέλι, η ήταν αδέρφια η ξαδέρφια η και μεγάλοι, έπρεπε να δώσουν και κάτι από αυτό που τρώγανε και στο μικρό αρσενικό κοπέλι!

Ο λόγος που έπρεπε να του δώσουν, ήταν πως αν δεν του δώσουν ”θα πέσει το κουκί του”!

Αυτά τα έλεγαν κυρίως οι γιαγιάδες μα και οι μανάδες που είχαν αδυναμία στα αγοράκια τους!.

Σκοπός ήταν προφανώς να καλοτρώει το αγοράκι τους και να ανδρωθεί σωστά, και να γίνει καλοζωισμένος άντρακλας!

Το λιόκρουνο

Το λιόκρουνο, ως γνωστόν, είναι το ”πουκάμισο του φιδιού”, η αλλιώς ”του όφη το πουκάμισο”.

Κάθε χρόνο, το φίδι αλλάζει δέρμα την Άνοιξη.

Το ”πουκάμισο” αυτό του φιδιού που το αλλάζει, θεωρείται πως κρύβει εξαιρετικές δυνάμεις, κάτι σαν εξωγήινες, αλλά μονάχα αν το φίδι το έχει βγάλει τον μήνα Μάη!

Όποιος λοιπόν συναντήσει τέτοιο ”πουκάμισο” στην εξοχή, που το άφησε το φίδι μήνα Μάη, τότε μπορεί να εκμεταλλευτεί τις ”ειδικές δυνάμεις” αυτές που κρύβει το πουκάμισο αυτό η λιόκρουνο!

Τη νύχτα

Οι παλιοί, δεν άφηναν τα παιδιά τους να κοιτάζονται βράδυ στον καθρέφτη.

Λέγανε πως απ’ τον καθρέφτη το βράδυ ”σε ξανοίγει ο πειρασμός”!

Η λέγανε πως αν κοιτάς τον καθρέφτη βράδυ, Εκείνος, ο ”Εξαποδίτης” σε ”πουλιάζει”! Δηλαδή σε μουντζώνει!

Ποτέ δεν ανοίγανε τη κασέλα νύχτα.

Αν τώρα εσύ ρωτήσεις το γιατί, θα σου πούνε απλά:

-Δεν υπάρχει ”γιατί”! Ετσά παιδί μου το βρήκαμε ετσά το λαλούμε…”

Σταυροδρόμια

stavrodromi

Λένε πως στα σταυροδρόμια συχνάζουν σατανάδες η φαντάσματα, και όταν περνάς από σταυροδρόμι πρέπει να κάνεις το σταυρό σου, ειδικά νύχτα, και να λές την προσευχή:

”Κύριε Υιέ του Θεού ελέησόν με”

Λένε μάλιστα, πως οι σατανάδες βγαίνουν στα σταυροδρόμια 12 η ώρα τα μεσάνυχτα.

Εκείνη την ώρα, δεν πρέπει να περνάμε επ’ ουδενί, ”να μην γραντίσουμε”, λέει η παράδοση.

Το μάτι από την κεφαλή του σφάγιου

Την ώρα που είναι όλοι στο τραπέζι και τρώνε το σφάγιο, αν κάποιος δεν τρώει τα μάτια, και τα δώσει σε άλλον, λένε πως θα πεθάνει ο αδερφός του!

Έτσι απέφευγαν να τα δίνουν σε αυτούς που έχουν μονάχα έναν αδερφό, αλλά σε εκείνους που είχαν πολλά αδέρφια!

Η κουτάλα του σφάγιου

koutala-ozou

Η κουτάλες αυτές η σπάλες, που είναι οστά τριγωνικού σχήματος, είναι τα τελευταία κόκαλα του κατσικιού η του αρνιού, που ενώνει τα μπροστινά πόδια με το σώμα του ζώου.

Η μαντεία της κουτάλας η σπάλας, πάντα ήταν γνωστή περισσότερο στους βοσκούς.

Συνήθως συνδυάζονταν πάντα με το σχετικό χιούμορ, χωρίς να λείπουν και τα άσχημα αποτελέσματα που καμιά φορά δυστυχώς ”έβγαιναν” στο τέλος.

Η μαντεία της κουτάλας, αφορούσε τον ιδιοκτήτη του σφάγιου, την γυναίκα του και γενικά όλη την οικογένειά του!

Πολλές φορές στη κουτάλα ”διάβαζαν” και την ”τιμιότητα” της συζύγου του ιδιοκτήτη, την πρόοδο των παιδιών του κλπ.

Άλλοι λένε πως μέλλεται θάνατος του ιδιοκτήτη, αν έχει λακκούβα η κουτάλα, η αν έχει στίγματα σε σχήμα πουλιών!

Καμιά φορά το χιούμορ κυριαρχούσε.

-Για πχιάσε σύντεκνε τη κουτάλα, να μας ε- πεις επαέ τα μελλούμενα!

-Μα ήντα μελλούμενα να σας πω σύντεκνε, που έγλειψες τη κουτάλα καλά καλά, και σβήσανε τα ”σημάδια”!

Στα ορεινά τη “διαβάζανε” τη κουτάλα με το κρέας πάνω της.

Και αυτό για να μη και φύγουν λέει τα ”σημάδια” στο φάγωμα του κρέατος!

Η κρητική παράδοση, θέλει το κρέας να πιάνεται με τα χέρια και να τρώγεται με απ ευθείας με το στόμα!

Ο κρητικός για να φάει κρέας, ποτέ δεν τρώει χρησιμοποιώντας μαχαίρι!

Κείμενο – φωτογραφίες: Γεώργιος Χουστουλάκης

Ακολουθήστε το Cretanmagazine στο Google News και στο Facebook

Click to comment

Leave a Reply

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Δείτε και αυτά

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Ήταν οι Αποκριές, εκείνες που δεν θα ξανάρθουν, και οι Μεσαρίτες δεν θα έχουν εύκολα την ευκαιρία να ζήσουν ξανά τέτοιες καταστάσεις , αλλά...

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Πως περνούσαν τις αποκριες οι παλιοί στην Μεσαρά Τι ήταν τα «μουζωτήρια» Τα μουζωτήρια, ήταν στάχυα κυρίως σιταριού η της ταγής (σίκαλης) , που...

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Την δεκαετία του 80-90 οι Αγίοι Δέκα ήταν από τα χωριά που πρωταγωνιστούσαν της μέρες των Αποκριών με το Καρναβάλι που διοργάνωναν Με πρωτοποριακές ιδέες...

ΚΡΗΤΗ

Με χειροπέδες βρέθηκαν δύο νεαροί από την Μεσαρά, μετά από έφοδο αστυνομικών στα σπίτια τους, κατά την οποία βρέθηκαν και κατασχέθηκαν 700 γραμμάρια κάνναβη,...

ΚΡΗΤΗ

Σοβαρό τροχαίο σημειώθηκε λίγο μετά τις 8 το βράδυ στα Καπαριανά του Δήμου Φαιστού, όταν 60χρονος πεζός παρασύρθηκε από διερχόμενο αγροτικό φορτηγάκι. Σύμφωνα με το Δια – SOS-τε τη Μεσαρά,...

ΚΡΗΤΗ

Νέο τροχαίο, το οποίο είχε ως συνέπεια να εγκλωβιστεί μέσα στο όχημα ο οδηγός, σημειώθηκε τα ξημερώματα της Κυριακής στη Μεσαρά. Αυτοκίνητο με οδηγό έναν...

ΚΡΗΤΗ

Νεκρός κάτω από τις ρόδες του τρακτέρ του βρέθηκε το απόγευμα της Πέμπτης ένας 67χρονος άντρας στις Μάκρες του δήμου Φαιστού στο Ηράκλειο.  Τον...

ΚΡΗΤΗ

Ενώπιον της αρμόδιας ανακρίτριας Ηρακλείου οδηγείται σήμερα  40χρονος επιχειρηματίας από τη Μεσαρά που κατηγορείται για τοκογλυφία και εκβίαση. Την περασμένη Τετάρτη, 15 Νοεμβρίου, αφού είχε παραλάβει...