Τον καιρό εκείνο ο κάμπος μα και οι γήλοφοι της Κρήτης ήταν φαλακροί και κάπου και που ξεπρόβερνε καμιά φαρφουλιά χοντρολιες ή κιαμιά κοστέρα αμπέλια στις ράχες των λόφων που ήτανε ασπρούγια τα χώματα τους!
Οι χοντρολιες , (δεν υπήρχαν τότε ψιλολιές) ήταν περιζήτητες γιατί ήταν λιγοστες και το λάδι πρώτο και απαραίτητο είδος διατροφής.
Το 20% των κατοίκων της κρητικής ενδοχώρας είχε επάρκεια ελαιόδεντρων και κατ’ επέκταση παραγωγή λαδιού και προς εμπόρευση!
Το 80% στα εκατό των οικογενειών ήταν πολύτεκνες και άπορες και κάθε οικογένεια μετρούσε κατοχή ελαιόδεντρων στα δάχτυλα των δύο χεριών!
Εξ αντικειμένου λοιπόν ο μεγαλύτερος πληθυσμός έτρωγε αλάδωτες τις βρούβες της φτώχιας ή τηγάνισμα τ’ αυγά στο νερό και άναβε το λύχνο με τα τρυγόλαδα και το πρωί έτρεχαν οι μύτες μας μαύρες μύξες σαν το φυτίλι του λύχνου!
Πανύψηλα δέντρα οι χοντρολιές δεν μπορούσαν να τις προσεγγίσουν μέχρι την κορφή με τις λεγόμενες τέμπλες και κατ’ ανάγκη περίμεναν να πέσουν για να τις μαζέψουν από χάμω!
Έτσι οι πλούσιοι νοικοκυραίοι είχαν φαμέγιους τους φτωχούς!
Άλλος “Πενταρολόγους” , δηλαδή ο νοικοκύρης έπαιρνε τέσσερις πάρτες και ο φαμέγιος ο φτωχός μια πάρτη!
Άλλος “συμμισάρηδες” , δηλαδή μισό ο νοικοκύρης μισό ο φαμέγιος !
Αυτό γινότανε όταν επρόκειτο για την εκμετάλλευση όλης της περιουσίας του πλούσιου νοικοκύρη!
Όσον αφορούσε όμως το μάζεμα των ελιών υπήρχαν “”οι μαζώχτρες””.
Κάθε πρωί με τα γαϊδουράκια φορτωμενα με τα λιναροτσουβαλα σελάδικα και οι γυναίκες και οι κόρες των φτωχών περπατώντας κρατούσαν τα καλάθια αγκωνοαγκαζέ ,μουργιω-μένες με τα ανάλογα τσεμπέρια και με γάντια τα τρύπια τσουράπια του πατέρα του αδερφού ή του άντρα τους έφταναν στα λιόφυτα με μαργωμένα χέρια !
Κουκουβιστές ή σκυφτές κι ύστερα από κούραση γονατιστές έψαχναν μέσα στα χαλίκια ή στις ξινίδες να μαζέψει υποχρεωτικά η καθεμία τέσσερα μεγάλα καλάθια ελιές, δηλαδή δύο καλά μιγόμια ελιές και μετά να τις φορτώσουν οι ίδιες στα γαϊδούρια. Άλλοτε δυό μαζί σήκωναν τα μιγόμια άλλοτε μόνη της, όπως έκανε π.χ. η αδερφή μου η Ελένη που αγκάλιαζε το τσουβάλι και το πετούσε πιο ψηλά από το σαμάρι του γαϊδάρου!
Σ’ αυτή την περίπτωση η συμφωνία ήταν ένα βαρέλι λάδι η μαζώχτρα τη χρονιά.
Στα λιόφυτα γινόταν πανηγύρι με το σιγανοτραγούδισμα των γυναικών και προ πάντων όταν ντελικανήδες ασχολούνταν εκεί κοντά με γεωργικές δουλειές!
Πού να δείξουν ” οι κακομοίρες ” μανικιούρ βαμμένα πολλώ λογιών χρώματα ή κραγιόν ή πούδρα και τα τοιαύτα!?
Το νταλαβέρι ,οι έρωτες και οι αγάπες γινότανε με του φαμπρικάρηδες και αρκετοί ζευγαρωναν κι έκαναν και σωστές οικογένειες!
Σε όλους είναι γνωστό το τραγούδι του αείμνηστου Μουντάκη Κωστα! ” Μυλωνάδες και μαζώχτρες θα τα λέμε πότες- πότες………….!
Αυτές είναι οι μάνες..ηρωίδες που γέννησαν κι ανάθρεψαν παιδιά που κοιλπονούσαν κάτω απ’ την ελιά που περπατούσαν ξυπόλυτες μέσα στις λάσπες γιατί ξεκόλλησε η παντόφλα τους!
Αρκετές απ αυτές ζούνε ακόμη.
Τα διηγούνται αλλά οι νεώτεροι αρνούνται να τα πιστέψουν και να αποδώσουν τις δέουσες τιμές και αξία στις ηρωίδες του μεσοπολέμου και μεταπολεμικών χρόνων!
Τιμή και δόξα σε σας μανάδες και γιαγιάδες που μας αναθρέψατε με τηγανόπιτα χωρίς λάδι και μα λέγατε να δαγκάνουμε τις ελιές για να χορτάσουμε!
Στη θύμησή μας είστε πάντα!
Με σεβασμό
Άσπρος βουνός !
Ακολουθήστε το Cretanmagazine στο Google News και στο Facebook
