Η Samsung προειδοποιεί: η τηλεόρασή σας, “κρυφακούει”!

Μεγάλη συζήτηση έχει ξεκινήσει από χθες στο διαδίκτυο σχετικά με τη λειτουργία φωνητικής αναγνώρισης της σειράς SmartTV της Samsung, η οποία φέρεται να “ηχογραφεί” τον χρήστη και να στέλνει τις πληροφορίες σε server τρίτης εταιρείας.

Όλα ξεκίνησαν όταν το ενημερωτικό site the daily beast, δημοσίευσε ένα άρθρο, προτρέποντας τους χρήστες να είναι προσεκτικοί στο τι συζητάνε μπροστά στις τηλεοράσεις τους όταν η λειτουργία φωνητικής αναγνώρισης είναι ενεργοποιημένη.

Στη συνέχεια, το site αναφέρεται σε συγκεκριμένο απόσπασμα από την πολιτική χρήσης της εταιρείας που είναι αναρτημένη στην αγγλική ιστοσελίδα της Samsung και αφορά τις SmartTV τηλεοράσεις και τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών.

To απόσπασμα αναφέρει: “Παρακαλούμε να λάβετε υπόψιν ότι εάν ο προφορικός σας λόγος περιέχει προσωπικές ή άλλες ευαίσθητες πληροφορίες, οι πληροφορίες θα συλλεχθούν και θα περιλαμβάνονται στα δεδομένα που θα σταλούν σε μια τρίτη εταιρεία μέσω της χρήσης της αναγνώρισης φωνής (Voice Recognition)”.

Αμέσως ξεκίνησε ένα μπαράζ δημοσιευμάτων που αναφέρονταν στο θέμα, σε ορισμένες περιπτώσεις με αρκετές δόσεις υπερβολής. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να προσεγγίσουμε το ζήτημα με μια ψύχραιμη ματιά, εξετάζοντας τις ουσιώδεις πτυχές του.

Η δυστοπική πραγματικότητα του Orwell

Πολλοί έσπευσαν να παρομοιάσουν το ζήτημα της συγκεκριμένης λειτουργίας των SmartTV με την πραγματικότητα που περιγράφει ο Orwell στο περίφημο μυθιστόρημα 1984 όπου οι ηλεκτρονικές συσκευές χρησιμοποιούνται από το καθεστώς ως ο “Μεγάλος Αδερφός” για να κατασκοπεύουν τους πολίτες.

Φυσικά, αυτό απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα. Όπως αναφέρει και ο ειδικός περί θεμάτων πνευματικής ιδιοκτήσίας, Corynne McSherry “Φαίνεται ότι η Samsung χρησιμοποιεί μια τρίτη εταιρεία (σ.σ : ως εξωτερικό συνεργάτη) για να μετατρέπει τον προφορικό λόγο σε κείμενο, έτσι ώστε να μπορεί να επεξεργαστεί από την εταιρεία για να βελτιώσει την υπηρεσία της. Αν ήμουν ο πελάτης θα ήθελα να γνωρίζω ποια είναι αυτή η τρίτη εταιρεία και εάν ο λόγος μου μεταφέρεται με ασφαλή τρόπο”.

Αυτό που εννοεί ο κος McSherry είναι προφανώς να εξεταστεί εάν έχει προβλεφθεί κάποια ασφαλής μετάδοση των συγκεκριμένων πληροφοριών μέσω κρυπτογράφησης, κάτι που η αλήθεια είναι ότι δεν αποσαφηνίζεται σε κάποιο σημείο του κειμένου στην επίσημη σελίδα της Samsung. Ωστόσο σε δημόσια τοποθέτησή της η εταιρεία διαβεβαίωσε ότι τα εν λόγω δεδομένα μεταδίδονται κρυπτογραφημένα.

Το σενάριο περί ηλεκτρονικών συσκευών του Μεγάλου Αδερφού απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα”

Έλλειμα επικοινωνίας

Μπαίνοντας στην ελληνική σελίδα της Samsung, στην ενότητα της ιδιωτικότητας (privacy), μπορούμε να επιβεβαιώσουμε την υπόθεση ότι για λόγους που σχετίζονται με τη συνεργασία μεταξύ Samsung και τρίτων εταιρειών, κάποια δεδομένα των χρηστών μπορούν να κοινοποιηθούν μεταξύ των δύο. Συγκεκριμένα στο εδάφιο που αναφέρει σε ποιους μπορεί να κοινοποιεί η εταιρείας της πληροφορίες των χρηστών της αναφέρει μεταξύ άλλων:

“Δεν θα κοινοποιήσουμε τις πληροφορίες σας σε τρίτους για δικούς τους ανεξάρτητους επιχειρηματικούς σκοπούς ή σκοπούς μάρκετινγκ χωρίς τη συγκατάθεσή σας. Ωστόσο, ενδέχεται να κοινοποιήσουμε τις πληροφορίες σας στους παρακάτω φορείς:

• Επιχειρηματικοί συνεργάτες. Ενδέχεται επίσης να χρησιμοποιήσουμε από κοινού τις πληροφορίες σας με έμπιστους επιχειρηματικούς συνεργάτες. Οι εν λόγω φορείς ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν τις πληροφορίες σας για να σας παρέχουν υπηρεσίες που ζητήσατε, για να κάνουν προβλέψεις σχετικά με τα ενδιαφέροντά σας και ίσως για να σας παρέχουν υλικό προώθησης, διαφημίσεις και άλλο υλικό.

• Πάροχοι υπηρεσιών ή / και κάθε τρίτος που τυχόν εκτελεί την επεξεργασία για λογαριασμό μας. Ενδέχεται επίσης να κοινοποιήσουμε τις πληροφορίες σας σε εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες για λογαριασμό μας ή εκ μέρους μας, όπως εταιρείες που μας βοηθούν με τις χρεώσεις ή που αποστέλλουν email εκ μέρους μας.”

Με άλλα λόγια, η Samsung και με βάση και τα παραπάνω, είναι σαφές ότι έχει αναθέσει σε μια συνεργαζόμενη εταιρεία να της παρέχει την τεχνολογία μετατροπής του φωνητικού περιεχομένου σε κείμενο, ώστε να μπορεί να με τη σειρά της να παρέχει την ανάλογη υπηρεσία στον χρήστη.

Όλα αυτά δεν είναι κάτι καινούριο, ωστόσο, η όλο και αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου από όλο και περισσότερες ηλεκτρονικές συσκευές είναι εύλογο να εγείρει ζητήματα ιδιωτικότητας.

Όπως αποσαφηνίζει ο Caleb Denison, του digitaltrends.com, ”η τηλεόραση δεν ακούει και δεν στέλνει πληροφορίες συνεχώς.  Δεν θα αλληλεπιδράσει με τον εξωτερικό χρήστη όταν εκείνος θα δώσει φωνητική εντολή ενεργοποίησης της τηλεόρασης ή μιας εφαρμογής της.

Η μόνη περίπτωση που θα εμπλακεί ο εξωτερικός server είναι όταν ο χρήστης  θα αναζητήσει μέσω φωνητικής εντολής μια λίστα με τις αγαπημένες ταινίες του ή θα θελήσει να πληροφορηθεί για τον καιρό μέσω Internet. Tότε θα αναλάβει δράση η εφαρμογή της τρίτης εταιρείας για να πάρει το feedback και να στείλει το κατάλληλο περιεχόμενο στην τηλεόραση του χρήστη.

Το χειρότερο σενάριο λοιπόν που μπορεί να συμβεί είναι η τηλεόραση λανθασμένα να εκλάβει κάτι που δε θέλει ο χρήστης ως αίτημα αναζήτησης και να εμφανιστούν τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Άβολο; ίσως. Σε κάθε περίπτωση όμως απέχει μακράν από σενάρια κρυφής παρακολούθησης”, αναφέρει ο Denison.

Όπως αναφέρει και τοποθέτηση της Samsung που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της Deutsche Welle: ”Εάν ο πελάτης συναινεί με τη χρήση της λειτουργίας αναγνώρισης φωνής, τα φωνητικά δεδομένα παρέχονται σε τρίτη εταιρεία κατά την διάρκεια ενός φωνητικού αιτήματος αναζήτησης. Την δεδομένη στιγμή,  τα φωνητικά δεδομένα αποστέλλονται σε server, ο οποίος επεξεργάζεται την εντολή και επιστρέφει το  ζητούμενο περιεχόμενο στην τηλεόραση”.

Μην ξεχνάμε ότι η παραπάνω λειτουργία βρίσκεται εδώ και καιρό στα κινητά τηλέφωνα είτε ονομάζεται Google Now είτε Cortana ή Siri, με την διαφορά ότι κολοσσοί όπως οι Google και Apple τρέχουν τέτοιες υπηρεσίες από μόνες τους, εν αντιθέσει με άλλες εταιρείες οι οποίες για  λόγους κόστους συνεργάζονται με τρίτους.

Υπό αυτή την έννοια το ερώτημα δεν είναι αν η Samsung και οποιαδήποτε άλλη εταιρεία (όλες εξάλλουν έχουν λανσάρει τηλεοράσεις που συνδέονται στο Internet) μοιράζεται η όχι τα δεδομένα ή τα επεξεργάζεται η ίδια. Το ζήτημα είναι εάν έχει μεριμνήσει ώστε οι πληροφορίες να συλλέγονται και να επεξεργάζονται με έναν τρόπο ασφαλή, με κρυπτογράφηση τυχόν ευαίσθητων πληροφοριών.

Παρά τα όσα αναφέρθηκαν, τίποτα δε μας αφαιρεί το δικαίωμα να πληροφορούμαστε για τον τρόπο που χρησιμοποιούνται οι πληροφορίες μας και να ρωτάμε τις εταιρείες επ’ αυτού. Το αντίθετο.

Πολλές φορές σε περιπτώσεις ανησυχίας των καταναλωτών σε θέματα χρήσης προσωπικών πληροφοριών οι εταιρείες προβαίνουν σε τυπικές γραφειοκρατικές απαντήσεις του τύπου ”έχουμε ως προτεραιότητα την ιδιωτικότητα του χρήστη και εργαζόμαστε πάνω σε αυτό” ή ”οι χρήστες εφόσον το επιθυμούν μπορούν να απενεργοποιήσουν την συγκεκριμένη λειτουργία από τις ρυθμίσεις της συσκευής”.

Αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό για να καθησυχάσει και να ενημερώσει σωστά τον πελάτη, ο οποίος θα πρέπει να έχει μια απολύτως ξεκάθαρη ιδέα πώς και γιατί συλλέγονται τα δεδομένα του. Καλό είναι κάποια στιγμή να ξεφύγουμε από την λογική της στείρας ”αποδοχής όρων χρήσης” και οι εταιρείες να ανταποκρίνονται με μεγαλύτερη ευελιξία και διάθεση ενημέρωσης στις απορίες των πελατών τους.

Ας μην επικρατεί πανικός λοιπόν: οι τηλεοράσεις μας δεν στήνουν αυτί. Ας είμαστε ωστόσο ενημερωμένοι και ενεργοί πελάτες και ας απαιτούμε από τις εταιρείες να μας αντιμετωπίζουν ως συνεργάτες τους για την βελτίωση των προϊόντων και των υπηρεσιών τους και όχι ως φόβητρο που θα τις εκθέσει και θα τις ”κακολογήσει”. Ο πελάτης έχει πάντα δίκιο και πρέπει να το διεκδικεί.