Λίγοι είναι σήμερα που γνωρίζουν κάποια άγρια δένδρα της φύσης, τις κουδουμαλιές των ορεινών περιοχών της Κρήτης, και ακόμα λιγότεροι, τον νοστιμότατο εξωτικό καρπό τους, τα κίτρινα θεϊκά κουδούμαλα!
Μπορεί τα δένδρα οι κουδουμαλιές εξωτερικά να μοιάζουν με τις άγριες αχλαδιές, αλλά έχουν κάποιες διάφορες, κυρίως στο φύλλωμα και στον καρπό. Τα φύλλα της αχλαδιάς είναι μικρά και ωοειδή, ενώ τα φύλλα της Κουδουμαλιάς, κάθε ένα έχει τρείς προεξοχές.
Το φρούτο της αγριαχλαδιάς, είναι το γνωστό σε όλους άγριο αχλάδι, που όταν ωριμάζει παίρνει ενα καφετί χρώμα, ενώ της κουδουμαλιάς είναι κίτρινο και με μιά ιδιαίτερη γλυκειά γεύση!
Εχουν πολλούς φίλους και θαυμαστές τα κουδούμαλα, και κυρίως αυτούς που τα λάτρευαν και τα κυνηγούσαν στα παιδικά τους χρόνια!
Στα ορεινά μέρη σαν πηγαίναμε ”στα έχνη” (αιγοπρόβατα) για βοσκή, εποχή, τέλη Σεπτέμβρη με αρχές Οκτώβρη, γνωρίζαμε που έχει μεγάλα δένδρα από κουδουμαλιές, όπου κάνουν και μεγαλύτερους καρπούς.
Βέβαια κρατάγαμε και μια βούργια (ταγάρι), αυτό που είχαμε μέσα το ψωμί με τις ελιές και γιδοτύρι.
Πολλες φορές έλεγε κάποιος..
-Κοπέλια πάμε στα κουδούμαλα;
-Και δε πάμε! Ελεγαν όλα!
Όμως οι κουδουμαλιες που κάνανε τα μεγάλα κουδουμαλα ηταν κάπως μακριά..
Υπήρχαν βέβαια και αρκετές κουδουμαλιες που ηταν κοντά, αλλά τα έκαναν μικρά, και δεν είχαν πολύ ψύχα, γιατί πιό πολύ ήταν καρπός τους.
Στις μεγάλες όμως κουδουμαλιές, τραβάγαμε τα κλαριά τους τα κόβαμε και τα τρώγαμε που ήταν τόσο γευστικά, που…βάναμε και στσι τσεπες μας!
Και όχι μόνο στις τσέπες μας, μα και στη βούργια πέρνοντας και στο σπίτι!
Τα κουδούμαλα έχουν ένα ωραίο άρωμα και μια εξωτική γεύση που δεν περιγράφεται.
Η Κουδουμαλιά για να ευδοκιμήσει θέλει υψόμετρο, ενώ η αγριαχλαδιά φύεται σχεδόν παντού.
Οσο και αν επιχείρησα να μεταφυτεύσω ένα δένδρο κουδουμαλιας στην αυλή του σπιτιού στο χωριό, δεν τα κατάφερα…
Είχαν χαθεί για αρκετά χρόνια τα κουδούμαλα από τη φύση λόγω ελαχίστων βροχοπτώσεων, και σε μερικές επισκέψεις μου στα δένδρα που ήξερα δεν είχα δει να έχουν καρπό, εκτός και δεν έπεσε στην αντίληψη μου.
Με τις έντονες βροχοπτώσεις όμως του ’14 και του ’15, πολλά είδη του φυτικού βασιλείου, έκαναν την επανεμφάνιση τους.
Εσι είδαμε και πάλι ποικιλίες αμυγδαλιάς, όπως τα αθάλια, να ξανακάνουν καρπό.
Ευτυχώς με τις αλλαγές αυτές των κλιματολογικών συνθηκών, ξανά είδαμε και το νοσταλγικό αυτό φρούτο της Κουδουμαλιάς.
Ευχαριστώ θερμά του φίλους Κώστα Παπαδάκη και Δημήτρη Φανουράκη απο τη Γαλιά, που ενδιαφέρθηκαν στο αίτημα μου και μου έστειλαν τις φωτογραφίες.
Τουλάχιστον, αν εξαφανιστούν κάποτε, να έχουμε και ένα ντοκουμέντο!
Κείμενο: Γεώργιο ς Χουστουλάκης