Στυλιανός Παττακός: Ένας άγνωστος ήρωας

Ένας άγνωστος ήρωας με μαρτυρικό τέλος ήταν και ο Στυλιανός Παττακός

Είδε το πρώτο φως της ζωής στο Άνω Μέρος το 1887 κι αργότερα εγκαταστάθηκε στην Πατσό.

Ο σπάνιος αυτός άνθρωπος όπως αποδεικνύουν τα έργα και οι ημέρες του, γεννήθηκε και μεγάλωσε σε ένα χωριό με μακραίωνη παράδοση και συμμετοχή σε όλους τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες.

Άνδρες και γυναίκες μεγάλωναν με απόλυτη αφοσίωση στις προγονικές παρακαταθήκες.

Έτσι κανένας δεν περίμενε πρόσκληση για να επιτελέσει το χρέος προς την πατρίδα. Και πρόστρεχε ως εθελοντής μόλις ηχούσαν τύμπανα πολέμου να υπερασπιστεί τα πάτρια εδάφη. Ακόμα και η ζωή του δεν είχε αξία μπροστά στο μεγάλο αγαθό της ελευθερίας.

Ο Στυλιανός δεν πρέπει να χάρηκε την ειρηνική ζωή, καθώς από την πιο τρυφερή του ηλικία βρέθηκε στα χαρακώματα. Ανήκε κι αυτός στη γενιά των ανδρών που πέρασαν τα καλύτερα χρόνια τους στο μετερίζι του χρέους.

Έζησε όμως μεγάλες συγκινήσεις που τον αποζημίωναν για τις τόσες κακουχίες που περνούσε. Όπως για παράδειγμα ήταν από τους πρώτους που μπήκε θριαμβευτής στη Θεσσαλονίκη την ελεύθερη πια από το ζυγό.

Ήταν ένας από τους 11 πατριώτες, που πάτησε πρώτος τα ιερά χώματα που μόλις ανάσαιναν τη λευτεριά. Από την περηφάνια του και τη χαρά του για το γεγονός ονόμασε τον γιο του Δημήτριο και όχι Μανώλη που ήταν το όνομα του πατέρα του.

Η πατρίδα τον αντάμειψε για την γενναιότητά του συνολικά. Ήταν έφεδρος Ανθυπολοχαγός επ’ ανδραγαθία.

Ευτύχησε να συνδέσει τη ζωή του με την Ανδρονίκη Χαροκόπου από την Παντάνασσα και να αποκτήσουν μια όμορφη οικογένεια.

Μετά το γάμο του τον βρίσκουμε να εγκαθίσταται στην Πατσό, όπου συνέχισε την πορεία του στη στράτα της πρεπιάς και της αρχοντιάς.

Κανόνας ζωής η αξιοπρέπεια

Σ’ αυτά τα χρόνια της ειρήνης με τον τίμιο ιδρώτα του ανάσταινε τη φαμελιά του. Κι έδινε ευχή και κατάρα στα παιδιά του να ζουν με αξιοπρέπεια και να υπηρετούν το δίκιο και την αλήθεια με κάθε τίμημα.

Κι ήρθε η μάχη της Κρήτης. Βρήκε και την Πατσό απορφανεμένη από τα νιάτα της που πολεμούσαν στα Αλβανικά βουνά. Έμεναν οι ηλικιωμένοι να πάρουν τη μοίρα της Κρήτης στα χέρια τους.

Από τους πρώτους που έτρεξε να αποκρούσει τον από αέρος επιδρομέα ήταν ο Στυλιανός Παττακός. Ζώστηκε δυο σπαθιά που είχε κρεμάσει στον τοίχο από τις μάχες των Βαλκανικών αγώνων, σήκωσε την μικρή Ζαχαρένια και της είπε.

– Ευχήσου μου παιδί μου.

– Να γυρίσεις με την Νίκη μπαμπά ήταν η απάντηση του παιδιού.

Μάταια η γυναίκα του τον εκλιπαρούσε να σκεφτεί τα παιδιά που ήταν μικρά.

– Μην επιμένεις της είπε αποφασιστικά. Το αίμα μας πατούν στην Μακεδονία κι εγώ θα κάθομαι εδώ;

Στην άνιση μάχη του Αη Γιώργη

Σαν άνεμος βρέθηκε στο λόφο του Αη Γιώργη στα Περιβόλια αλλά κι όπου προλάβαινε καταφέροντας ισχυρά πλήγματα στον εχθρό. Όπως κι άλλοι στη θέση του δεν είχε όπλα στην αρχή. Απόκτησε οπλισμό με τη γενναιότητά του. Ημίθεος έμοιαζε όταν ριχνόταν στη μάχη χωρίς να υπολογίζει τη ζωή του. Δικαίωνε έτσι και τα πολλά μετάλλια και διπλώματα ανδρείας που είχε πάρει μετά τον τραυματισμό του στην Κρέσνα Τζουμαγιάς. Αντίγραφα που υπάρχουν στο Γ.Ε.Σ. δόθηκαν πρόσφατα στα εγγόνια του. Είναι αξιοσημείωτο ότι και ο Βασιληάς Γεώργιος όταν το 1937 πέρασε από το Ρέθυμνο εντυπωσιάστηκε βλέποντάς τον στην άκρη του δρόμου να τον χαιρετά από τα τόσα μετάλλια στο στήθος του. Σε βαθμό μάλιστα που σταμάτησε την άμαξα να τον ρωτήσει ποιος είναι και που απέκτησε τόσα μετάλλια κι αυτός του απάντησε:

– Στους Βαλκανικούς αγώνες στο γνωστό δωρικό του ύφος.

Ένας ακόμα εθνομάρτυρας

Και φθάνουμε στο αποκορύφωμα της τραγωδίας που χάρισε το φωτοστέφανο του μάρτυρα στον Στυλιανό.

Η θέα των νεαρών χωροφυλάκων που ακάτεχοι στην τέχνη του πολέμου σύρονταν ως πρόβατα επί σφαγή δεν άφησε ασυγκίνητο τον ήρωά μας. Στην προσπάθειά του να τα βοηθήσει μη χάσουν τον δρόμο τους βρέθηκε ο ίδιος αβοήθητος στην πιο κρίσιμη στιγμή της μάχης στον Άγιο Γιώργη. Και δεν άργησε να συλληφθεί από περίπολο λυσσασμένων για εκδίκηση ναζί.

Εκτελέστηκε με άλλους εκεί κοντά στην εκκλησία. Κι εδώ οι γνώμες διχάζονται. Άλλοι ισχυρίζονται ότι έριξαν και τον Στυλιανό, στο καμίνι του Ζαφείρη και τον έκαψαν μαζί με άλλους. Νεκρό ή ζωντανό κανένας δεν ξέρει. Άλλοι πάλι θεωρούν ότι τον έριξαν σε πηγάδι και τον έκαψαν. Το καμίνι πάντως υπάρχει όπως και ενδείξεις ότι χρησιμοποιήθηκε από τους ναζί για εκατόμβη θυμάτων.

Το αφιέρωμά μας συνεχίζεται…

Πηγές:

Δημοσιεύματα του σ. εκπαιδευτικού Κώστα Μυγιάκη

Νίκος Γιαπιτζάκης: Τιμή στην Ελληνική Χωροφυλακή

Εύας Λαδιά: Ήρωες που δόξασαν την Ελληνική Χωροφυλακή

Εύας Λαδιά: Νίκος Γιαπιτζάκης – Ο γενναίος αξιωματικός με το μαρτυρικό τέλος

Μαρτυρίες από Γιώργη Τζίτζικα, Ανδρέα Μπαραδάκη, εγγονών του εθνομάρτυρα Στυλιανού Παττακού και αρχεία ΓΕΣ

Εύας Λαδιά: Στυλιανός Παττακός. Ο αφανής ήρωας της Μάχης της Κρήτης

Share
Tweet
LinkedIn
Pinterest
Email
Print
Εύα Λαδιά
Εύα Λαδιά
Η Εύα Λαδιά είναι δημοσιογράφος και λογοτέχνης.