Τα παλιά χρονιά στην Κρήτη ,τότε που δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικά ούτε ηλεκτρικές σκούπες όπως σήμερα, υπήρχε η παρασύρα
Τις έφτιαχναν συνήθως οι ίδιες οι γυναίκες μόνες τους. Η λέξη βγαίνει από το ρήμα παρασέρνω. Ανάλογα την εργασία και τον χώρο που προβλέπεται το παράσερμα (σάρωμα- σκούπισμα), ήταν ανάλογη και η σκούπα.
Υπήρχαν οι παρασύρες φτιαγμένες από αγούδουρα (σπαθόχορτο – βαρσαμόχορτο ),από φινοκαλίδα ( γνωστό στην ανατολική Κρήτη σαν πλευριτώχορτο ), από βούρλα, από σπάρτο, από ερείκους ( θάμνος, ρείκι ) και από αθυμοκαλιά ( θυμάρι ) έτσι λέγεται στην κεντρική Κρήτη.
Κάθε νοικοκυριό είχε στο σπίτι διάφορες σκούπες για διαφορετικές χρήσεις. Ήταν αυτοσχέδειες, άλλες σκληρές ,άλλες μαλακές ανάλογα από τι φυτό ή θάμνο τις είχαν φτιαγμένες π.χ. άλλη είχαν για μέσα στο σπίτι ,άλλη για την αυλή ,άλλη για το στάβλο, άλλη για το κάρο, κ.λπ. Κυρίως όλες αυτές οι κατηγορίες ήταν γνωστές στους ανθρώπους που ζούσαν στα χωριά ( οι Πεδινοί ) και έκαναν αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες.
Επιλέγαν τα φυτά όταν είχαν ρίξει το καρπό τους ή είχαν τελειώσει την ανθοφορία τους τα έκαναν μάτσα και τα έδεναν σφιχτά με σύρμα.
Οι σκούπες όλες ήταν είτε με ξύλινο κοντάρι, ένα με ενάμιση μέτρο, είτε χωρίς. Το κοντάρι της σκούπας του σπιτιού, το χρησιμοποιούσαν κυρίως οι πιο μεγάλες γυναίκες σε ηλικία. για να μην σκύβουν.
Η κατασκευή των σκουπών δεν ήταν καθόλου, μα καθόλου εύκολη δουλειά ,ήθελε υπομονή και να ξέρεις πως να δένεις καλά μεταξύ τους τα κλαδάκια του κάθε φυτού. Στα χωριά γινόταν και εμπόριο .Περνούσαν ο πραματευτάδες ( οι Παρασυράδες ) με τον γαιδαράκο τους ,που τον είχαν ζωσμένο με δυο τεράστια κοφίνια και εκεί μέσα είχαν λογιών -λογιών παρασύρες.
Σκούπες αυτοσχέδιες δεν υπήρχαν μονάχα στις περιπτώσεις που αναφέραμε παραπάνω. Είχαν τις δικές τους σκούπες και τα καφενεία, οι εκκλησίες τα ξωκλήσια, αλλά και οι φάμπρικες (ελαιοτριβεία ),τα μιτάτα των βοσκών και οι νερόμυλοι .
Στις πόλεις ήταν προς πώληση οι νταρένιες από το φυτό νταρί, αυτές φτιάχνονται έως και σήμερα και κυκλοφορούν στο εμπόριο.
Θυμάμαι τη γιαγιά μου που έλεγε, «Η καινούρια παρασύρα παρασέρνει καλά, μα η πιο παλιά γνωρίζει καλιά και τη κάθε γωνιά».
Αυτό το έλεγαν γιατί όσο ξεραινόταν τα φυτό από το οποίο ήταν φτιαγμένη τα σκληρά κλαδιά του εισχωρούσαν στις ρωγμές ανάμεσα στις πέτρες, δηλαδή στα σημεία όπου μαζεύονταν κοπριές των ζώων, φύλλα και φρύγανα.
Υπήρχαν όμως και οι προλήψεις π.χ. δεν έπρεπε να σκουπίζουν οι γυναίκες σε σπίτι που ταξιδεύει κάποιος οικείος τους, γιατί θα φέρει κακοτυχία σε αυτόν που ταξιδεύει, όπως ατύχημα κλπ. ,ή όταν ήταν να κάνουν ποδαρικό στην Κρήτη, πετούσαν μια σκούπα στην πόρτα, για να την πατήσει ο επισκέπτης.
Πίστευαν έτσι πως καταπατώντας την σκούπα, διώχνει το κακό έξω από το σπίτι. Και πολλές άλλες παρόμοιες δοξασίες.
Από την σελίδα στο Facebook «Μύθοι και Θρύλοι της Κρήτης»
Ακολουθήστε το Cretanmagazine στο Google News και στο Facebook
