Τα κάλαντα έχουν και τα καλά τους για τα παιδιά, αλλά έχουν και τα απρόοπτα
Σήμερα παραμονή Χριστουγέννων που κατέβηκα στην πόλη μας στις Μοίρες για τα τελευταία ψώνια και τις πληρωμές τελών κυκλοφορίας, ΤΟΕΒ κλπ, πρόσεξα πάρα πολλές παιδικές και εφηβικές χαρούμενες παρεούλες, που λέγανε τα κάλαντα και πολύ το χάρηκα! Επίσης χάρηκα που όλα τα μαγαζιά τα δεχόταν ευχάριστα, και μάλιστα δίνανε 2ευρα στα παιδιά, και σίγουρα θα έπιασαν πολλά χρήματα! Τα μικρότερα παιδιά συνοδευόταν διακριτικά από κάποιο γονέα που ήταν πιο πίσω, κι άλλα πάλι τα μεγαλύτερα πήγαιναν μόνα τους.
Πρόσεξα όμως και μια παρέα από τρία παιδάκια, που έλεγε τα κάλαντα ως εξής:
«Τρίγωνα κάλαντα μες τη γειτονιά, ήρθαν τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά…..!
Γέλασα και καλά κάνουν βέβαια, κι αυτά λεφτά θένε, αλλά ποιός θα πει στα παιδάκια αυτά, πως εδώ πέρα δεν λέμε αυτά τα κάλαντα!
Μια άλλη παρέα από τρία αγόρια με τσάντες στην πλάτη, μπήκε στο βιβλιοπωλείο του Αβραάμ, και από την μια τσάντα ακουγόταν δυνατά τα κάλαντα από ένα μαγνητόφωνο,:
-Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν ει αν είναι ορισμός σας…
Ενώ εκείνα σιωπηλά, χτυπούσαν μονάχα ρυθμικά τα τρία τρίγωνα που κρατούσαν!
Κι αυτά καλά κάνανε μπορεί να μην γνώριζαν την γλώσσα μας, και όμως κι αυτά είχαν την ίδια ανάγκη ίσως και περισσότερη από κάποια άλλα τον οβολό μας!
Αυτά και άλλα μου θύμισαν και τα δικά μας παιδικά και δύσκολα χρόνια, που η πληρωμή γινόταν με αυγά και λάδι. Ήταν εποχές που όλα τα παιδάκια φτωχά και πλούσια σμίγανε σε μικρές παρέες , και γυρνούσαν τις γειτονιές ξυπόλητα, με μπαλωμένα ρούχα, για να πούνε τα κάλαντα μετά την δύση του ήλιου μέχρι σχεδόν τα μεσάνυχτα.
Άσε που παρέες αγοριών λέγανε τα κάλαντα σε σπίτια που ήταν και μπεκροκανάτες μέσα και λέγανε στα παιδιά:
-Κοπέλια να σας ε κεράσουμε ένα κρασάκι και ένα μεζεδάκι, να το πχείτε θέλει να ζεσταθείτε!
-Ναι μπάρμπα, να το πχιούμε θέλει!
Μα τι λες τώρα; Με συκωτάκι τηγανητό παρακαλώ, μετά από 40 μέρες νηστεία;
Από του Αγίου Φιλίππου είχανε να δούνε κρεατάκι τα ματάκια τους, και δεν θα έτρωγανε εδά τον μεζέ που τους έσπασε τη μύτη! Εδώ ακόμα κι αν τα υποχρεώνανε να αδειάσουνε ολόκληρο το μπουκάλι, τον μεζέ από το συκωτάκι δεν θα τον χάνανε!
Και έτσι τα κοπέλια γυρίζανε στο σπίτι νταούλι από τσι πολλές ρακές και τα κρασάκια!
Στη δε επιστροφή τους τραγουδούσανε κιόλας!
Οι περισσότεροι τα καλοδεχόταν και τους έβαζαν μπόλικο λαδάκι στον ντενεκέ.
Όμως δυστυχώς κάποιες πόρτες τις βρίσκανε κλειστές:
-Να πούμε θειά τα κάλαντα;
Η απάντηση ήταν:
Μας τα ‘πανε παιδί μου!
Και μετά η θειά μονολογούσε:
Μα το θειό, αντζικαναργιό το καταντήσετε μια πατούλια!, Ούλη μέρα δε κάνετε άλλη δουλειά! Θαρρείτε πως και τα λεφτά τα βρίχνομε νε στο κοπρόλακκο! Να πάτε στοι γενέους σας να σας ε δώσουνε…
Δυστυχώς, δεν ήταν από φτωχούς ανθρώπους τέτοιες απαντήσεις. Συνήθως οι φτωχοί ήταν εκείνοι που έδιναν, ακόμα κι αν αυτό που θα έδιναν θα το στερούνταν οι ίδιοι.
Αυτοί που ποτέ τους δεν έδιναν ούτε του «Αγγέλου τους νερό», ήταν οι ευκατάστατοι. Συνήθως ήταν άκλεροι ανθρώποι, που δεν έδιναν δεκάρα τσακιστή, ούτε καν στα πρώτα τους ανίψια! Προτιμούσαν να τα κάνουν κομπόδεμα και να τα χώνουν κάτω από το στρώμα τους, για να τα πάρουν μαζί τους στον τάφο! Όπως και τελικά έγινε!
Όσο λοιπόν πιο φτωχός κάποιος, τόσο πιο πολλές ελπίδες είχε ένα παιδί να πάρει την πληρωμή του στα κάλαντα, γιατί εκείνος ξέρει από φτώχεια. Όσο πιο πλούσιος, η πιθανότητα πέφτε.
Πολλές ήταν οι φτωχές οικογένειες που είχαν μονάχα «το νερό στο σταμνί», όπως λέμε.
-Μάνα, θα φάμε και μεις χοίρο αύριο απού δεν έχουμε;
-Ναι παιδί μου, θα φάμε, έχει φροντίσει ο πατέρας σου…
Και την άλλη μέρα ο πατέρας παρακαλούσε τον χασάπη να του δώσει τα τον πατσά, «να πασχάσουν» και εκείνοι (να κάνουν γιορτή). Άλλοτε αγόραζε φτηνά βέβαια ο φτωχός πατέρας από τον χασάπη τα τέσσερα πόδια του χοίρου ή το κεφάλι, για να το βράσουν. Ο πατσάς θα γινόταν ένα τέλειο αυγολέμονο με αγκιναρόφυλλα και πατάτες, με το αυγό που θα δανειζόταν από την γειτόνισσα. Τα παιδιά δεν θα ένοιωθαν έτσι πως δεν πέρασαν τα Χριστούγεννα χωρίς να χορτάσουν κρέας. Τα πόδια του χοίρου, και αυτά θα γινόταν βραστά με χόντρο με λεμόνι ή γιαχνί. Ακόμα και το κεφάλι του χοίρου βραστό με ξινόχοντρο, ήταν αρκετό για να μπει η ευλογία του Θεού στο σπίτι τους!
Κι όμως ο φτωχός μπορεί να είναι πιο πλούσιος, γιατί απλά μπορεί να έχει πιο πλούσια αισθήματα από πολλούς ευκατάστατους!
Χρόνια πολλά καλά Χριστούγεννα σε όλους!
Κείμενο: Γεώργιος Χουστουλάκης
Ακολουθήστε το Cretanmagazine στο Google News και στο Facebook
