Ξαναγυρνώντας στα παλιά καφενεία της νιότης

Το χωριό μου η Γαλιά, τα χρόνια που ήταν σε άνθιση κατά τη δεκαετία ’70 ’80, αλλά και πριν από το 1960 μέχρι το 1970, ο κόσμος ήταν πολύ κοινωνικός, και άρεσε στους μεγάλους να σμίγουν, και να τα λένε, είτε παίζοντας πρέφα, είτε πίνοντας ένα κρασάκι

Ανάλογα την έκταση και τον πληθυσμό του χωριού μας,που πλησίαζε τις 2000 κατοίκους, κεφαλοχώρι δηλαδή, είχε τουλάχιστον 10 καφενεία μια εποχή!

Όλα σχεδόν ήταν δεξιά αριστερά του κεντρικού δρόμου, ή σε πλατείες.

Ξεκινώντας από τα νότια και ανεβαίνοντας, θα αναφέρω μερικά, όσα τουλάχιστον εμένα μου έρχονται στο νου, που σήμερα δεν υπάρχουν σχεδόν όλα!

Στο παλιό δημοτικό στη Κάτω Γαλιά, ήταν το καφενείο του Μιχάλη Δαμιανάκη. Πιο πάνω στη στροφή, ήταν του Στάθη Χουστουλάκη, και πιο πάνω του Χαζίρη. Στην πλατεία της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, ήταν το καφενείο του Δρουγκοστελιανού, που είχε και τον ωραίο τίτλο ”ΙΔΑΊΟΝ ΆΝΔΡΟΝ”!

Εδώ ήταν και το εβδομαδιαίο σινεμά του χωριού μας. Έξω από το καφενείο αυτό, έδιναν κατά καιρούς παραστάσεις, οι διάφοροι πλανόδιοι αθλητές που γύριζαν σε όλη την Ελλάδα, όπως ο Τζιμ Αρμάου, ο Σαμψών, ο Τζιμ Λόντον κ.α.

Στην επόμενη πλατεία της Κεντρικής Γαλιάς, ηταν το καφενείο του Διονύση του Κουτσού, αμέσως δεξιά του Νίκο Σταθωράκη, και απέναντι του Λυκούργο το καφενείο.

Πάμε στην πλατεία της Πάνω Γαλιάς, και πριν μπούμε στην πλατεία αριστερά, ήταν το καφενείο του Νικολή Φανουράκη, του Φανουρογιάννη, πιο πάνω ήταν του Φλασκουρογιώργη, όπου εκεί σύχναζαν οι πατεράδες μας. Στο επάνω μέρος της πλατείας ήταν το καφενείο του Λοχία, και πιο πάνω του Περδικονικολή. Ακόμα πιο πάνω, ήταν και το καφενείο του Φανούριο του Σαλαμανικοχρήστο.

Σε αυτή τη πλατεία της Πάνω Γαλιάς, και απέναντι από του Φλασκουρογιώργη, έχουμε δει κατά καιρούς και εκεί, πάλι διάφορες παραστάσεις από τους ίδιους περιπλανώμενους αθλητές, που τους αγαπούσε ιδιαίτερα το χωριό μας, γιατί πάντα οι χωριανοί μας είχαν σπουδαία θέση στην καρδιά τους τον αθλητισμό, και μάλιστα έριχναν αρκετά χρήματα στο δίσκο των πλανόδιων, και κανείς δεν προσπάθησε να ξεφύγει για να μην πληρώσει! Για τους χωριανούς μου νους εκείνοι ήταν ήρωες, το είχαν καταλάβει και για αυτό και ερχόταν συχνά πυκνά στο χωριο μας!

Μπορεί να ανέφερα κάποια καφενεία τα οποία πρόλαβα εγώ στην εποχή μου, αλλά αν πάμε άλλα 20 με τριάντα χρόνια ακόμα πιο πίσω, θα συναντούσαμε ανοιχτά άλλα καφενεία. Ήταν δύο λογιών τα καφενεία τότε, αυτά που ήταν ανοιχτά επί μονίμου βάσεως,
και εκείνα που οι καφετζήδες ήταν αγρότες και άνοιγαν μόνο τα απογέματα και τα βράδια.

Κάθε καφενείο είχε γράψει στο χρόνο τη δική του ιστορία, και είχε το δικό του κοινό.
Άλλο τράβαγε τη νεολαία, άλλο τη γερουσία, άλλο τα ξινολάινα, τους μπεκρίδες δηλαδή, άλλο τους μορφομένους και επίσημους του χωριού κλπ.

Τα πράγματα όμως για τα παιδιά, ήταν δύσκολα, γιατί απλά ήταν απαγορευμένοι χώροι γι αυτά, έστω κι αν ήταν γυμνασιόπαιδα μεγάλων τάξεων!

Ήταν δύσκολα γιατί η πρέφα η κολτσίνα, τα ποδοσφαιράκια το τσιγάρο ήταν απαγορευμένα γενικά, και σε αυτό είχε επιστρατευθεί η χωροφυλακή με ξαφνικές εφόδους, η αγροφυλακή, αλλά και οι ίδιοι οι γονείς απαγόρευαν στα παιδιά τους να επισκέφτονται τα καφενεία!

Πολλές φορές είχαν γίνει σκηνές απείρου κάλους, μεταξύ γονέων και παιδιών ,που γινόταν ένα διαρκές κυνηγητό, παρόμοιο με εκείνο της γάτας με το ποντίκι! Και αυτό γιατί οι μαθητές δεν εννοούσαν να κάτσουν σπίτι, και φυσικά δεν εξέλειπαν από τα καφενεία, εκείνα της νεολαίας! Οι μαθητές είχαν το δικό τους χώρο στο καφενείο, όπου πήγαιναν παράνομα να παίξουν κολιτσίνα η ξερή, με τη διασκεδαστική αγωνία, το ποιος θα χάσει για να πληρώσει τις γαζόζες!

Φυσκά και δυό ή τρία άτομα να ήταν μία γαζόζα στα τρία ή και στα τέσερα, ήταν αρκετή! Η υπποθεση μιας δραχμής έφερνε πολύ κέφικαι καλαμπούρια! Τα ίδια και στα καφενεία των μεγάλων, και εκεί παίζανε πρέφα με λουκούμια για να πληρώσουν οι χαμένοι! Μικροί και μεγάλοι κανανε την πλάκα τους! Αλλοίμονο όμως οι χωροφύλακες πιάνανε παιδιά να χαρτοπαίζουν η να παίζουν ζάρια στα καφενεία ακόμα και σε σπίτια! Ειδικά αν είχαν συλληφθεί να παίζουν “επι χρήμασι”, ακόμα και παραμονες του νέου έτους, είχαν αυστηρές κυρώσεις!

Ακόμα χειρότερα ήταν τα πράγματα την εποχή της Χούντας! Ήταν πολύ πιο δύσκολα για όλους, ακόμα και για τους μεγάλους, που εύκολα μπορούσε να μπλέξουν κάπου από καταδότες. Δεν μπορώ να πω ότι πέρα από απειλές φραστικές κυρίως κάποιων χωροφυλάκων επί Χούντας, δεν επέβαλαν τιμωρίες στη νεολαία, αφού από κανένα παιδί δεν απειλεί το η κυβέρνηση.

Την εποχή που ήρθε η τηλεόραση στο χωριό μας, επήγε πρώτα στα καφενεία!

Το πρώτο τηλεοπτικό έργο που έκανε πάταγο, ήταν του μακαρίτη του Φώσκολου,
” Ο ΠΑΡΑΞΕΝΟΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΗΣ” με τον Αλέκο Αλεξανδράκη. Ποιός από μικρούς και μεγάλους δεν θα ”την έκανε” για το καφενείο με μια τεράστια λαχτάρα, να παει να δει τη συνέχεια του έργου, και να δει ποιός ήταν τελικά “ο άνθρωπος με τη βαλίτσα!”

Χρυσές δουλειές τα καφενεία με τα σίριαλ! Απόσβεση τάκα τάκα της πανάκριβης τότε ασπρόμαυρης τηλεόρασης!

Τίγκα κάθε βράδυ που είχε το έργο! Μπουχός από καπνούς τσιγάρων, απόλυτη σιωπή! Δεν έπεφτε καρφίτσα!

Οι μαθητές πηγαίνανε και αυτοί σκαστοί στα καφενεία να δούνε το έργο, πλην εκείνα που σύχναζαν οι πατεράδες τους!

Πολλές φορές εγώ προσωπικά, τα νοσταλγώ εκείνα τα χρόνια που έζησα στη Γαλια, γιατί το χωριό αυτό είχε ζωή, είχε παλμό, κίνηση, χαρούμενες φωνές, πλάκες, καλμπούρια, αστεία ζωηρά αστεία απλά, πολλά αστεία από μικρούς και μεγάλους! Δεν έλειπε από κανένα η πόλη, ακόμα και οι Μοίρες που ήταν πολύ κοντά! Η ίδια η Γαλιά ήταν σαν μια πόλη, τα είχε όλα! Η καρδιά σου γέμιζε με όμορφα συναισθήματα και χαρά σαν έβλεπες και έσμιγες με τους φίλους σου!

Η ζωή ήταν ατέλειωτο πανηγύρι! Όλοι μικροί μεγάλοι είχαν μια νιότη και μια γιορτή μέσα τους! Αλέργοι άνθρωποι, από το Βραζιλιάνικο “alegria” που θα πεί γιορτή!

Τα νιάτα φρόντιζαν πάντα να σμίγουν, δυο τρία καλά φιλαράκια στο καφενείο θα πίνουνε το κρασάκι τους έστω και κρυφά, και κατά τα μεσάνυχτα εξαπολύονταν στις γειτονιές κατεβαίνουν τα καλντερίμια, ζαλισμένοι από το πιοτό, αγκαλιασμένη όλη η παρέα σαν ένα σώμα με μια ψυχή, και να κάνουνε καντάδα εκεί όπου αγαπούσε ο κάθε ένας, και εισέπραττε τα ανάλογα σκιρτήματα στη καρδιά, αν έβλεπε κανένα φως να ανοίγει! Πλατωνικες αγάπες , που ωθούσε το κάθε ένα νέο να τραγουδάει παθιασμένα μαντινάδες και κυρίως “το σκοπό της νύχτας” του Λευτέρη του Γαλιανού, του Λευτέρη μας!

Κείμενο φωτογραφίες Γεώργιος Χουστουλάκης